Zondagmorgen 8 september vertrokken we met 24 mensen en 6 auto’s vanaf carpoolplaats Leusden naar Fort Everdingen. Prachtig weer en dat zou de hele dag zo blijven. Fort Everdingen ligt aan de Lek. We reden via Wijk bij Duurstede en gingen met het pontje bij Beusichem de Lek over. Daarna over de dijk en via Culemborg naar het Fort. Rond 10.30 uur kwamen daar aan, en de tafels en banken stonden buiten al gereserveerd met potten koffie op tafel, en heerlijke appeltaart met KNNV-consumptiebon. Om 11.00 uur begon de rondleiding in en rondom het fort, en na de lunch een wandel excursie door de uiterwaarden. Allemaal zeer indrukwekkend.
Fort Everdingen maakt deel uit van de Hollandse Waterlinie, het grootste verdedigingswerk in Nederland ooit, dat gebouwd is tussen 1842 en 1847. De toren, 41 meter in doorsnee en bijna 15 meter hoog, bestaat uit vier bouwlagen, inclusief kelder en ‘open’ dak, met vertrekken die destijds dienden voor logies en opslag aan een rondlopende gang. In het midden is een licht- en luchtkoker. Rondom de toren ligt een contrescarpgalerij, met vertrekken op de begane grond voor o.a. de fortcommandant, een telegrafist, het hoofd munitiemagazijn en het hoofd inundatiemagazijn.
Regenwater werd gefilterd in de aardlaag op het dak van de toren, en werd via druipkokers opgevangen in een verzamelbak in de kelder. Dit was de drinkwatervoorziening van het fort. Rondom het fort konden de uiterwaarden onder water gezet worden via een ingenieus systeem van inundatiekanalen. De gebouwen hebben dikke muren, waardoor de binnentemperatuur constant rond de 10 graden blijft. Tegenwoordig zit er o.a. een bierbrouwerij in het fort. Zij gebruiken de koele ruimtes nu als opslagruimte.
Na deze rondleiding aten we onze lunch, en het was nog steeds prachtig weer. Allemaal in een kring zittend op een plastic zak, of op meegebrachte stoelen. De planning stond op dat moment al aadig onder druk.
Vervolgens onder leiding van Leendert Smit en Mia Witkop Koning wandelen langs de Lek. We hadden een beetje pech want het grasland was net gemaaid, maar er was nog veel bloeiends te zien op en rond de dijk. Zo bloeiden er drie verschillende soorten munt, en cichorei (wellicht ooit de alternatieve koffie voor de soldaten in het fort?).
In de uiterwaarden veel nieuwe natuur door het 'ruimte voor de rivier' programma. De vogelaars hebben zo'n 20 lepelaars gespot, en een groep kieviten op paaltjes in het water. Er vlogen paardenbijters, kleine vuurvlindertjes en blinde bijen (zie foto), en een grote mestkever zat aan het prikkeldraad gespiest.
Na afloop kon iedereen nog zijn derde consumptiebon gebruiken voor een drankje. Het bier van het fort smaakte prima. Arie bedankte Leendert en Mia voor hun rondleiding en enthousiaste verhalen, en ook Arie kreeg applaus voor het organiseren van deze geslaagde Spetterdag!
