Index van verslagen van de acitiviteiten van 2019 en 2020 (voor verslagen van eerdere jaren klik hier)
- Verslag vogelexcursie zondagmorgen 13 september. Delta Schuitenbeek en polder Arkemheen
- Verslag van de excursie op het Houtdorper- en Speulderveld (Ermelo) zaterdag 29 augustus
- Verslag excursie 1 augustus 2020 Oldenallerpad (Klompenpad)
- Harderbroek excursie zaterdag 11 juli 2020
- Verslag wandelroute ´s-Gravelandse Buitenplaatsen Dinsdag 3 maart 2020
- Vogelexcursie KNNV NW Veluwe en Vogelwacht N Veluwe Pier IJmuiden Zaterdag 18 januari 2020
- Nieuwjaarswandeling KNNV NW Veluwe zaterdag 4 januari
- Verslag van de eindejaars plantenjacht op zaterdag 28 december2019
- Vogelexcursie Wieringen zaterdag 30 november 2019
- Paddenstoeleninventarisatieverslag van 9-11-2019.
- Vogelexcursie torentje monding Hierdense beek, Hoophuizen, Killenbeek en "Willemshaven(tje)" Paddenstoelenexcursie Speulderbos bij Houtdorp 5 oktober 2019
- Verslag over de paddenstoelenwandeling op Oud Groevenbeek.
- Verslag vlinderexcursie de Strokel 5 augustus
- Verslag van de vogelexcursie Veluwemeerkust, Bloemkampen en Landgoed De Essenburgh 9 juli
- Verslag van de excursie naar het Verbrande Bos en de Leemputten op woensdag 26 juni 2019
- Noordhollands Duinreservaat 12 juli
- Vlindernacht tussen de everzwijnen
- Verslag van de excursie naar het Leggelderveld op 22 juni 2019
- Verslag van de excursie rond Emst via het Loobrinkerpad 13 juni
- Vlinderexcursie Elspeetsche heide zaterdag 1 juni 2019
- Verslag Insectenspeurtocht 14 mei
- Verslag Vroege vogelexcursie zondagmorgen 12 mei 2019
- Verslag rupsenexcursie 11 mei 2019 bij het Meerkanten in Ermelo
- Excursie bij Schaverden donderdag 18 april 2019
- Vogelexcursie Tholen zaterdag 6 april 201
- Amfibieën overzet 2019
- Drie Landgoederen excursie bij Elburg 17 februari
- lezing over Beheer 6 februari
- Eitjes zoeken van de sleedoornpage 26 januari
- Vogelexcursie Pier IJmuiden 19 januari
- Buitenlezing in de regen 12 januari 2019
- Nieuwjaarswandeling 5 januari 2019
Verslag Vogelexcursie kust Veluwemeer
Zaterdagmorgen 21 november
Omdat we de coronaregels bij de excursie wilden volgen beperkten we het gezelschap tot maar vier deelnemers en maakten we de autorit met vier auto’s.
De weersomstandigheden waren helaas wat anders dan voorspeld, harde wind en af en toe lichte regen. Voor watervogels omstandigheden om zich te verschuilen in riet en struiken. Behalve aantallen Kleine zwanen en Knobbelzwanen op het Veluwemeer hebben we niet veel watervogels gezien.
We kwamen om 9.00 uur aan op de parkeerplaats aan het eind van de Ooster Meenweg bij Hierden en keken vanaf het uitkijktorentje van Natuurmonumenten over het Randmeer. Kleine zwanen en Wilde eenden waren te zien. Door de koude en harde wind waren op de weilanden niet veel vogels zichtbaar. We vervolgden de tocht richting Hulshorst en jachthaven De Oude Pol om bij het kijkscherm van de Polsmaten over de eilandjes te kijken. Behalve zwanen waren er niet zoveel vogels te zien. De bodem van de vogelpost was overal doorgraven door woelmuizen (?), zie foto. Bij de terugrit hebben we even gekeken bij het strandje van Hoophuizen. Bij Harderwijk zijn we via de Kleine Meenweg naar het haventje van den Berg gereden om te kijken over het wintervogel rustgebied. Door de harde wind waren niet veel vogels aanwezig op het golfbreek dammetje en in het rustgebied. Samenvattend: door de wind een minder resultaat wat vogels betreft dan vorige jaren.
Hans Fondse
Verslag vogelexcursie zondagmorgen 13 september. Delta Schuitenbeek en polder Arkemheen
Met zes deelnemers liepen we om 9.00 uur vanaf de parkeerplaats eind Arlersteeg over de dijk richting Nulde. Het eerste wat ons opviel waren geen vogels maar overstekende piepkleine padjes en platgereden kleine watersalamanders op het fietspad op de dijk. Wij kennen deze kleine amfibieën wel bij de overzetactie, maar dan in april of mei. Sommigen van ons maakten het grapje over de "tweede leg" van padden en salamanders. Allemaal best wel vreemd. De vogeltrek viel ons wat tegen. Andere jaren zagen we om deze tijd vaak Watersnippen en Goudplevieren, nu alleen Kieviten. Ook een paar Kleine plevieren en een duidelijke Groenpootruiter. Op het water grote aantallen eenden:
"gewone" Wilde eenden, Krakeenden, Kuifeenden en Tafeleenden. Mannetje Wilde eend is zonbeschenen wel een van de mooiste eenden van Nederland.
We hopen volgende vogelexcursies meer van de rijke vogeltrek waar te nemen. We stopten de wandeling om half twaalf.
Verslag van de excursie op het Houtdorper- en Speulderveld (Ermelo) zaterdag 29 augustus
Met negen belangstellenden parkeerden we om 9.30 uur op de parkeerplaats aan de Garderenseweg en liepen door het hek het afgerasterde deel van het heidegebied op. Hier volgden we de gele paaltjesroute evenwijdig aan de Garderense weg. Op de foto is duidelijk te zien dat de voetpaadjes over de hei erg smal zijn en het lastig was om de onderlinge afstand te bewaren. Ook is mooi te zien dat de zon schijnt over de bloeiende struikheide.
Wat verder zijn in wat vochtiger gebieden de blauw bloeiende Klokjesgentianen in flinke aantallen te zien. Ook zijn op enkele gentianen heel klein de witte eitjes van het Gentiaanblauwtje zichtbaar. De rups van dit vlindertje heeft een ingewikkelde samenleving met knoopmieren en daardoor is dit soort blauwtje zeldzaam en erg kwetsbaar.
Dankzij Ati werd ons aan de onderkant van wilgenblaadjes een zeer onopvallende rups gewezen: de Pauwoogpijlstaart. De rups van een mooie nachtvlinder.
Af en toe hoorden en zagen we wat vogels: een Raaf, een Roodborsttapuit, enkele Fitissen en overvliegende Boerenzwaluwen. Wat verder lopend genoot ieder van de mooie kleuren van de heide in de felle zonneschijn . Dicht bij Speuld zagen we enkele grafheuvels die in dit gebied voorkomen. In een van die heuvels is bij onderzoek in 1952 een lijksilhouet aangetroffen. Dit silhouet is van een bewoner (man of vrouw) die hier drie of vier duizend jaar geleden begraven is. Deze persoon heeft men “Jantje van Speulde” genoemd. Het silhouet is met lijm vastgelegd en wordt in het museum (Pakhuis Ermelo) bewaard.
Via een iets ingekorte gele paaltjes route liepen we midden over de heide terug naar de parkeerplaats waar we, net voor de regen, om twaalf uur weer aankwamen.
Verslag excursie 1 augustus 2020 Oldenallerpad (Klompenpad)
We vertrokken te voet met vijf deelnemers om 10.00 uur vanaf de boerderij “De Zoete Inval” Broekermolenweg 5 te Putten. Omdat we snel de insecten (vlinders e.d.) van de heide van Heihoef wilden zien gingen we allereerst die kant op. Klein zandoogje, Geaderd witje, Atalanta waren in de zon heel goed te zien. Op dit mooie heidegebied heeft de KNNV werkgroep Landschapsbeheer vaak onderhoudswerk verricht. Schapen zijn op de heide op verschillende gebieden nog altijd actief.
Voor de koffiepauze stopten we bij de fraaie voormalige schaapskooi waar een schaap (met klompen!) ons welkom heette. Verder lopend viel ons op dat veel beekjes (o.a. Veldbeek) en slootjes vrijwel droog waren. Op landgoed Oldenaller zijn houtsingels en hakhoutwallen veel te zien. Graanakkers en veldjes met boekweit werden vaak opgesierd met felblauwe korenbloemen.
Kort voor het oversteken van de Nijkerkerstraat werd lunchpauze gehouden. Daarna richting Kasteel Oldenaller.
We hebben daar goed gekeken naar de (nesten van) Blauwe reigers. Hiervan hebben we helaas niets aangetroffen. Het klompenpad gaat mooi rond het kasteel met zicht op het landhuis en het park en tuin met het stelsel van lanen en grachten (Zocher, 1850). Tenslotte over de Oldenaller Allee en de Withagersteeg naar de parkeerplaats bij de Zoete Inval, waar we om drie uur moe en verhit aankwamen.
Hans Fondse
Harderbroek excursie zaterdag 11 juli 2020
Door de Corona crisis zijn alle KNNV excursies in maart t/m juni komen te vervallen (o.a. Eemland,
Marker Wadden en Reevediep excursies) en was na lange tijd de excursie in het Harderbroek de eerste die met bijzondere omstandigheden aan de orde was. In deze “coronatijd” gelden voorlopig allerlei regels. Maximaal tien deelnemers, onderlinge afstand minstens 1,5 meter, eigen vervoer, geen uitwisseling van kijkers/boekjes werd voor de aanvang aangegeven. Goed om het verloop van een excursie met deze regels na te gaan.
We hadden de excursie gepland voor donderdag 9 juli, maar de weersgesteldheid (harde regen) noodzaakte een uitstel tot zaterdag 11 juli. Met zeven deelnemers begonnen wij met erg mooi weer om negen uur ’s morgens. Helaas was het gras (met alle bloemen) kort daarvoor grondig gemaaid. Op het grote centrale weiland was in de zon mooi een ree te zien. Langs de
kanten van de plas/dras gebieden rijk bloeiende Moerasrolklaver. Langs de randen tussen het riet meer bloeiende planten en ook schermbloemen met insecten in de zon.
Zo zagen we de Kleine rode weekschildkever (soldaatje). Dankzij het mooie weer nog veel vogelzang en hoog in de lucht een grote Zeearend die werd lastig gevallen door een paar (veel kleinere) Buizerds. De Zeearend cirkelde sterk omhoog waarna de Buizerds het opgaven. Door het drassige paadje bereikten we de Giesenhut waar we met in achtneming van de onderlinge
afstand allemaal in konden. Op het water veel eenden en (Grauwe) ganzen en Grote en Kleine zilverreigers en enkele Lepelaars.
Bij de terugtocht ook een Eik met een nest van de Eikenprocessierups. Alle rupsen gelukkig nog in het nest aan een tak.
Zo werd deze excursie gestopt om half twaalf. We hebben ervaren dat het handhaven van de “coronaregels” best nog wel lastig is. Verder was het een gezellige en geslaagde excursie.
Hans Fondse
’s-Graveland, waar we om kwart over tien op het bezoekerscentrum Gooi en Vechtstreek
aankwamen. Met koffie (en koek) was er tijd om het mooie bezoekerscentrum te bekijken. Ook de vergezichten vanuit de grote ramen over het Goois Natuurreservaat werd door ieder bijzonder gevonden.
Daarna reden we enkele kilometers terug om de auto’s te parkeren bij Land en Bosch aan de Leeuwenlaan. Daar startten we de wandeling.
Allereerst liepen we over een onverhard weggetje naar het landgoed Jagtlust. De route volgt een lus over dit landgoed waar we langs het Landhuis Jagtlust kwamen. Dit 17 e -eeuwse huis werd in 1861 gekocht door de befaamde familie Six, die hier meer buitenplaatsen bezat . De route geeft door een tulpenboom goed zicht op het gebouw (zie foto).
Allerlei merkwaardige oude bouwwerken (duiventoren, kunstmatige grot, Hunebed van zwerfkeien) verfraaiden vanaf de 19 e eeuw de omgeving.
Via de Scheiwal, aan de oostkant van het landgoed, en de Corverslaan gingen we naar landgoed Gooilust. Dit gebied is een bijzonder natuur en cultuurmonument, rijk aan exotische bomen en struiken. Via de achterkant kwamen we bij het landhuis Gooilust (zie foto). Ook hier zijn door de toenmalige eigenaar Blaauw allerlei bijzondere bomen geplant (o.a. parasol den en bijzondere coniferen).
Daarna kwamen we juist op tijd bij de grote siertuin van Gooilust. Hier wordt door vrijwilligers op dinsdag- en zaterdagmiddag veel werk verricht en toelichting gegeven. Een bijzonder interessant aspect van de tocht. Teruglopend via de zogenaamde Rodondendronvallei zagen we de vele soorten van deze struik die in vele jaren verzameld zijn.
Zowel Jagtlust als Gooilust zijn tegenwoordig eigendom van Natuurmonumenten .
Om half vier waren we weer terug bij de parkeerplaats na de zeven kilometer lange wandeling met mooi weer. Ieder vond dit een mooi en interessant gebied.
Hans Fondse
Vogelexcursie KNNV NW Veluwe en Vogelwacht N Veluwe Pier IJmuiden Zaterdag 18 januari 2020
Hoewel de weersverwachtingen voor die zaterdag wat wisselvallig waren met kans op buien, hadden
we met tien belangstellenden om acht uur in Harderwijk besloten om op weg te gaan naar IJmuiden.
Met droog weer waren we om kwart over negen op de parkeerplaats bij de jachthaven. Direct zagen
we in die haven enkele Kuifaalscholvers, waarvan een poseerde op een dukdalf (foto). Bij deze is wel
een nylon visdraadje te zien dat aan een poot of vleugel hangt. Niet best voor deze Kuifaalscholver.
Daarna liepen we de zuidpier op met het gebruikelijke zicht op Paarse strandlopers, Steenlopers en
Kanoeten. De harde wind van vorige dagen had de zee deining flink aangezet waardoor verder op de
pier veel zeewater oversloeg. Aan het eind kon daardoor alleen schuilend achter het baken over zee
naar vogels worden gekeken. Veel Drieteen meeuwen, een enkele Jan van Gent, zeekoeten en een
grote groep Roodkeel duikers waren met kijkers en telescopen te zien.
Tussen overslaande golven door liepen we terug over de pier.
Daarna langs het strandgedeelte waar we in de duintjes verschillende Sneeuwgorzen zagen (zie foto).
Vervolgens gingen we naar het Kennemermeer waar we vorig jaar Watersnippen en (waarschijnlijk) een Bokje hebben gezien. Nu alleen een groepje Wintertalingen dat kwam aanvliegen.
Daarna reden we naar de noordpier. Aan de horizon was de lucht al donker geworden van een naderende bui. Na een tijdje begon het te regenen en te hagelen met harde wind. Na geschuild te hebben waagden we ons verder naar het eind van de noordpier. De harde wind zorgde voor overslaand water en veel zeevogels waren nu niet meer te zien. Even later
brak een harde storm, regen en hagelbui los terwijl wij richting de auto’s snelden, waar wij kletsnat
aankwamen.
Zo eindigde deze vogelexcursie niet zo feestelijk met prachtig weer als vorig jaar januari.
Hartelijk dank aan Dimitri die voor ons een voorbeeld was hoe vol te houden in storm en regen.
Hans Fondse
Nieuwjaarswandeling KNNV NW Veluwe zaterdag 4 januari
Wandelroute Lunteren (16 km)
Met negen wandelaars vertrokken we om tien uur bij restaurant De Lunterense Boer met redelijk
goed wandelweer. We volgden de route die, zoals gebruikelijk voor onze nieuwjaarswandeling, door
Ton van Peursem was uitgezet. Na een paar kilometer hielden we de koffiepauze bij het “monument”
Middelpunt van Nederland (zie foto). Wat later stonden we bij het echte middelpunt van Nederland.
Wat betreft vogels was het nog winters stil in de bossen. Na een flinke afstand lopen kwamen we bij
een voorhistorische nederzetting bestaand uit een IJzertijd boerderij (zie foto) met een
gerestaureerd “celtic field”. Dit geheel is ingericht door Geldersch Landschap & Kastelen. Omdat het
door de koude wind niet aantrekkelijk was om daar te pauzeren gingen we verder om een betere
locatie te vinden voor de lunch. De tocht ging verder rond het Wekeromse Zand waar we in een
werkschuur een beschutte plek vonden voor de lunchpauze. We zien daar de kleine zwartbonte
heidekoetjes. Dit ras was tot een eeuw geleden een normaal verschijnsel op de Veluwe. Sinds 1950 is
dit dier uit het landschap verdwenen. In vroeger tijden zijn er vanuit Nederland duizenden van deze
koeien aan Denemarken verkocht. Er is een fokprogramma met Denemarken opgezet om deze
koeien terug te krijgen voor het natuurbeheer. De heidekoe is niet bedreigend voor wandelaars en
leeft van heide en struikjes. We liepen de laatste kilometers door afwisselend en glooiend landschap
van bossen en grasvlakten. Om half vier kwamen we weer bij Restaurant De Lunterense Boer aan
waar we de wandeling met elkaar beëindigden. Ton bedankt voor het organiseren van deze mooie
wandeling.
Hans Fondse
Verslag van de eindejaars plantenjacht op zaterdag 28 december 2019
Voor de vijfde keer organiseerde FLORON de eindejaars plantenjacht. Hierbij worden tussen kerst en
3 januari binnen een uur alle bloeiende winterplanten geteld. Het gaat dan om soorten die nog of al
bloeien, afhankelijk hoe streng de winter is. We hadden gekozen voor de dijk langs het Nuldernauw
vanaf het Putter stoomgemaal richting Nulde. Hoewel het biotoop eenzijdig was, vonden we toch
nog elf soorten waarbij engelwortel en fluitenkruid de meest opvallende waren.
We waren met vijf deelnemers, waarvan een uit de stad Utrecht, die de activiteit op de landelijke site
van de KNNV had gezien. Het was bijzonder koud en de Delta Schuitenbeek bood een sfeervolle
winterse aanblik. Op het water zwommen veel bergeenden, maar ook pijlstaarten. Op de weilanden
fourageerdengrauwe ganzen en brandganzen en overal hoorden we smienten fluiten.
De leukste waarneming was een zachtgroene rups. Hij kroop met gevaar voor eigen leven over het
fietspad. Op het moment dat ik hem wilde fotograferen, viel hij echt om en bleef voor dood liggen.
De kou? We legden hem voor de zekerheid toch maar aan de kant, maar het leven bleef eruit. Net
toen we weg wilden lopen, zette de rups zich toch weer in beweging. Een fraai staaltje van
afweergedrag. De foto voor determinatie gemaild naar Ati, onze rupsendeskundige. Zij had dit
gedrag wel vaker gezien en wist te vertellen dat het een rups was van de huismoeder, een
nachtvlinder.
Al met al een leuke en afwisselende winterexcursie.
Anne-Marie Fondse
Vogelexcursie Wieringen zaterdag 30 november 2019
Met zeven excursiegangers vertrokken we met bijzonder fraai weer om negen uur vanuit Harderwijk
richting vissershavan van Den Oever op Wieringen. Omdat voor elf uur het restaurant langs de kade
nog niet geopend was bezochten we eerst de visafslag en vismarkt “Hollands Noorden” op de haven.
Het is interessant om het soortenrijke aanbod van vis hier te zien. Het verbaasde ons wel dat dit veel
bescheidener was dan op voorgaande jaren. We waren dan meestal ook in de winter op Wieringen.
Verder zag de afgemeerde rijke vissersvloot er goed en mooi uit. Na een korte koffiepauze liepen we
over de zuidelijke havenpier naar het nieuwe vogel uitkijk platform (zie foto) met goed zicht over de
kwelder (Breehorn) en over de Waddenzee. Omdat het vrijwel hoog water was waren de wadvogels
overal massaal dichtbij te zien. Grote groepen Kluten vlogen rond, fel beschenen door de zon. Ook
veel Tureluurs, Wulpen, Rosse grutto´s, Scholeksters, Kanoeten en Steenlopers waren overal te zien.
Zover we konden kijken (ook met twee telescopen) massaal vogels aanwezig. Daarna keken we wat
verder vanaf de waddendijk over de kwelder, met de zonneschiijn anders op de vogelbevolking.
Daarna reden we naar het midden van de noordkust van Wieringen om over de dijk te kijken bij
vakantiehuisjes bij Stroe. Voortdurend vlogen grote groepen Rotganzen over de dijk tot deze op de
weilanden rusten. Op de Waddenzee o.a. Smienten en Wintertalingen. Vervolgens gingen we via de
Amstelmeer dijk naar een vogelhut met zicht op het uitgestrekte Balgzand. Omdat het inmiddels
bijna laagwater was waren hier duizenden wadvogels helaas alleen te zien op zeer grote afstand.
Terugrijdend gingen we kijken bij de Zuiderhaven van Den Oever waar eerder een IJseend was
waargenomen. Na wat zoeken zagen we duidelijk het foeragerende (steeds duikende) vrouwtje
IJseend. Een mooi slot van deze geslaagde vogelexcursie.
Hans Fondse
Paddenstoeleninventarisatieverslag van 9-11-2019.
In het met prachtige herfstkleuren getooide Zandenbos gingen we met z’n achten op zoek naar
paddenstoelen.
De lucht zag er wel wat dreigend uit, maar het bleef droog.
Het paddenstoelenseizoen liep naar zijn einde, maar we vonden toch nog ongeveer 40 soorten.
Eén van die soorten was de Grote sponszwam, waarvan 3 exemplaren die bijzonder groot waren aan
de voet van een naaldboom groeiden.
Ook zagen we een Zwartvoetkrulzoom; een rode lijstsoort.
Annemarie Kooistra
Vogelexcursie torentje monding Hierdense beek, Hoophuizen, Killenbeek en "Willemshaven(tje)" op 2 november. Deze excursie startten we met zes belangstellenden en redelijk goed weer om negen uur in Harderwijk. Ons eerste uitkijkpunt wat het torentje van Natuurmonumenten met zicht op het Randmeer en de Hierdense beek. Op het Randmeer groepjes Kleine Zwanen en Knobbelzwanen. Vervolgens reden we naar de camping Hoophuizen waar het al druk met bezoekers was vanwege een open dag. Omdat de wind al begon toe te nemen hadden allerlei eenden zich al wat verstopt in het riet. Toen we naar het vogelkijkscherm van de Killenbeek waren aangekomen brak de storm en regen in volle kracht aan. Regen spoot door kieren en kijkgaten! Ver weg op het meer tientallen Kleine Zwanen. Verder zaten alle eenden verstopt in de rietlanden. Om kwart voor twaalf werd het droger en bezochten we het haventje van Willem v.d. Berg (met toestemming, gelegen achter Lorentz III ). Met inmiddels fantastisch zonnig weer hoorden we een Waterral en zagen we tientallen Kieviten op het begeleidingsdammetje . Ook zaten talloos veel Kleine Zwanen in dit vogelrustgebied dat voor bootjes verboden gebied is van 1 oktober tot 1 april (zie bord in het gebied). Jammer is het dat dit haventje voor vogelkijken niet vrij te bezoeken is. Bijzonder mooi, vogelrijk en verstopt achter bomen vlak bij Harderwijk.
Paddenstoelenexcursie Speulderbos bij Houtdorp 5 oktober 2019
Onder leiding van Annemarie Kooistra gingen 28 deelnemers op zaterdag 5 oktober 2019
het Speuderbos in bij Houtdorp. Dankzij publicaties in de pers waren er ook een flink aantal
niet-leden aanwezig. De Speulder- en Sprielder bossen staan bekend als behorend tot de
mooiste en oudste bossen van ons land. Dit bos bevat eeuwenoude eiken en beuken. Je
hebt hier dan ook kans op een grote verscheidenheid aan paddenstoelen. En dat konden we
deze zaterdag ook zelf waarnemen. Een grote variatie aan grote en kleine paddenstoelen
werd bewonderd. Kleinere soorten als Fraaisteelmycena en de Gewone franjezwam. Een
groot aantal Vliegenzwammen en Narcisamanieten en exemplaren van de Grote
sponszwam en de grote stinkzwam. De deelnemers, zowel jeugd als senioren, waren zeer
enthousiast over al dit moois in het bos.
Verslag over de paddenstoelenwandeling op Oud Groevenbeek.
Op zaterdag 21 september, een warme en zonnige dag, bezochten 17 enthousiaste paddenstoelenbekijkers het landgoed Oud Groevenbeek van Natuur Monumenten.
We begonnen op het grasveld er naast, daar stonden enkele Kale veldridderzwammen.
In verband met de droogte waren veel soorten die bij het voorlopen aanwezig waren, nu al weer verdwenen.
Maar gelukkig waren er ook weer soorten bij gekomen.
Meer dan 50 soorten vonden we, waaronder veel stinkparasolzwammen en wel 120 porseleinzwammen op één beuk.
Een vuurzwammensoort zal voor nader onderzoek worden doorgegeven en is waarschijnlijk zeer zeldzaam.
Waar wij liepen wist Jan Willem de standplaats van een Dunne weerschijnzwam, een rode lijstsoort
Die eveneens bekeken werd.
Bij de eik met de biefstukzwam verlieten we het Landgoed weer.
Annemarie Kooistra
De excursie startte rond 13:30 uur aan de Watertorenweg te Harderwijk met 9 personen (incl. Excursieleiders). Het was mooi weer voor een vlinderexcursie, maar het werd meer een wantsen-excursie. Zo gaat dat in de natuur. Zij bepaalt.
Ons doel was het vinden van de Bruine vuurvlinder (Lycaena tityrus). Die vlinder hebben we niet kunnen vinden, het werd een andere vuurvlinder en wel "de kleine vuurvlinder".
De bermen van de Watertorenweg lieten ons veel moois zien, o.a. Eikenpages, Distelvlinders, Boomblauwtjes en Hooibeestjes.
Daarnaast nog diverse wantsen: Rode halsbandwants, Zuringrandwants, Smalle randwants, Groene Schildwants en de Snuittordoder.
Ook de Bruinrode heidelibel en een Ananasgalwesp of Eikenroosje zagen we daar.
Na een tijdje verlieten we de bermen en liepen langs het speelbos naar de Galgenberg. Onderweg passeerden we de waterzuivering die aan het oog was onttrokken door verschillende kunstobjecten die gezamenlijk een geheel vormen. Intrigerende objecten. Je kunt er je fantasie op los laten.
Het was een korte wandeling naar een volgend veldje waar we ook weer mooie waarnemingen deden. Op een toorts zaten wel 20 Bessenschildwantsen. En opeens schoot de zandhagedis voorbij, het lukt je dan niet om hem/haar opnieuw te spotten, zo snel zijn ze weg.
Een aantal waarnemingen van het veldje zijn: Een Grote keizerlibel, Doodskopzweefvlieg, Wespenspin, Gewone smalboktor, Bont- en Bruin zandoogje, Bruin blauwtje en nog meer.
Al met al was het een leerzame en aangename excursie en keerden we voldaan naar huis terug.
Janny Habermehl
Er is een lijst met alle waarnemingen. Wie belangstelling heeft kan zich melden bij Janny Habermehl (e-mail: adriejanusblankestijn@gmail.com).
Verslag van de vogelexcursie Veluwemeerkust, Bloemkampen en Landgoed De Essenburgh.
Dinsdagavond 9 juli 2019
We verzamelden met 10 deelnemers om kwart over negen op de Beekweg te Hierden. We liepen opeen pad door het (onbekende) landgoed Barrebos dat grenst aan het gebied van De Essenburgh.
Omdat we in het verleden met KNNV werkgroep Landschapsbeheer daar in de winter wel
onderhoudswerkzaamheden hebben uitgevoerd dacht ik dat dit bij De Essenburgh behoorde. Dat is niet het geval maar het is een 12 ha gebied eigendom van de familie Holdert.
Op het landgoed staan vijf eenvoudige huizen waar de bewoners (o.a. huurders) als ideaal hebben dicht te staan bij de natuur.
Op wat verder gelegen gebied van Natuurmonumenten hoorden en zagen we Grasmussen met jongen.
Daarna liepen we door een nieuw pad door de Bloemkampen met veel bomen met de beruchte eikenprocessierups.
Even later kwamen bij de weg langs de weilanden van Hierden. Deze weilanden waren en werden gemaaid zo dat we de Kwartels die we daar op 21 mei gehoord hebben nu moesten missen.
We vervolgden de tocht langs mooie en oude boerderijen van Hierden, waar we werden aangesproken door enkele bewoners die enthousiast vertelden over de soorten uilen die in hun gebied voorkomen. We vervolgden een voetpad door het boerenland waar we groepen Putters zagen. Tenslotte liepen we door De Essenburgh waar we langs de weg veel mezenkastjes zagen die bedoeld zijn voor vogels die de eikenprocessierupsen bestrijden. Of dit laatste lukt werd door velen van ons betwijfeld. Om tien uur waren we vermoeid weer bij de auto´s aanwezig.
Hans Fondse
Verslag van de excursie naar het Verbrande Bos en de Leemputten op woensdag 26 juni 2019.
Even zag het er naar uit dat deze excursie vanwege de hitte niet door zou kunnen gaan. Op 25 juni werd voor Nederland de warmste dag ooit gemeten, namelijk 36,6 graden. Dat het nog gekker kan werd duidelijk in juli toen het op 25 en 26 juli 40,7 graden werd. Maar niets is zo veranderlijk als het weer, 22 juni was een gematigde dag met prima weer om te wandelen. Met 17 deelnemers vertrokken we o.l.v. Ronald van Veen vanaf de grote parkeerplaats bij Staverden naar de parkeermogelijkheid bij het Verbrande Bos. Ronald is als vrijwilliger bij Gelders Landschap goed op de hoogte van het gebied en wijst ons ook op de strenge regels die in dit kwetsbare gebied gelden.
Via een smalle plank over een sloot, waarbij Ronald ons een handje helpt, komen we in het Verbrande Bos en hoewel aansluitend op de Leemputten is het gebied toch wat anders van karakter. Meer plas dras.
Een leuke soort die we zien is de pilvaren. Deze zeldzame varen soort lijkt net op een klein
grasje, maar als je goed kijkt zie je aan de voet van de bladbundels kleine bolvormige sporenvruchtjes (pilletjes).
Een andere bijzondere soort is moerashertshooi. Deze plant groeit in moerassen en langs
waterkanten, op veengrond en is vrij zeldzaam. De plant is laag en grijsviltig en bloeit met kleine gele bloemetjes.
De meest zeldzame soort is de stijve moerasweegbree. Deze soort stelt zeer hoge eisen
aan de standplaats. Ze verdraagt geen schaduw of concurrentie. De plant heeft kleine wit roze
bloemetjes en bij kneuzing is er een karakteristieke wantsengeur. (Moet je wel weten hoe een wants ruikt.)
In de Leemputten bloeien prachtig de orchideeën, beenbreek en beginnende klokjesgentiaan.
Ook het gentiaanblauwtje vliegt. Door de vele regen die er gevallen is, ligt het gebied er prachtig bij.
Op de terugweg naar de auto ziet een opmerkzame vogelaar een jonge zeearend overvliegen.
Hoewel hij eigenlijk niet de goede lens bij zich heeft, maakt hij toch een foto. Waarneming .nl
bevestigt dat het inderdaad een juveniele zeearend is en maakt Ruud van Middelkoop een
compliment om dit vanuit een silhouet in de lucht zo goed te kunnen herkennen.
Al met al een meer dan fantastische excursie.
Anne-Marie Fondse
Noordhollands Duinreservaat.
Deze excursie met 6 deelnemers begon al op de parkeerplaats met verschillende soorten planten.
Daar zagen we onze eerste vlinder, een bruin blauwtje. Ook de duinsabelsprinkhaan zat daar.
Bij de Schaapskooi zagen we het blauw aspergetorretje met haar kroost, verschillende soorten
bijtjes, wantsen en de rups van de zwartwitmot.
Het begon iets te miezeren, maar er werden toch enkele micro’s gesignaleerd en de heivlinder.
Na onze lunchpauze onder de bomen, vanwege een zacht buitje, ging de tocht verder.
Er werd een groot formaat distelvlinderrups gesignaleerd op slangenkruid. Op een plekje met
meerdere distels vonden we nog meer distelvlinderrupsen.
Vrij hoog in de lucht liet zich in een flits een grote soort parelmoervlinder zien, die even snel weer verdween.
Verder zagen we juffers, libellen, rupsendoders, boktorren, wantsen en zweefvliegen.
Kortom, een geslaagde excursie.
Annemarie Kooistra
Zonder twijfel het meest merkwaardige begin van onze nachtvlinderinventarisaties ooit. We hadden -met vergunning van Natuurmonumenten- op vrijdagavond 28 juni een plekje gezocht op de zuidoostpunt van het heideterrein van de Stakenberg tussen Nunspeet en Staverden.
Ondanks de sterke uitstraling door een heldere hemel en dientengevolge een daling van de temperatuur tot 13 graden kregen we toch bijna 60 soorten op laken en smeer.
Eveneens goed vertegenwoordigd waren soorten uit de spinneruilenfamilie, die vroeger tot de ‘beertjes’ werden gerekend. Mooi, dat we zowel de non- (Lymantria monacha) als de schijn-non (Panthea coenobita) zagen. De op de Rode lijst in de categorie ‘bedreigd’ opgenomen zeldzame geoogde w-uil (Lacanobia contigua) kan uiteraard niet onvermeld blijven.
Foto’s van wapendrager en gestippelde houtvlinder.
Verslag van de excursie naar het Leggelderveld op 22 juni 2019
Ellen Smal en ik hebben in februari een excursie bedacht naar het Leggelderveld. Ellen woont sinds
september 2018 in Geeuwenbrug, dat vlakbij dit prachtige natuurgebied ligt. Daar heeft zij inmiddels
wat contacten, zodat zij voor ons Guido Nieland heeft gepolst om een excursie te begeleiden En
hoewel het volop vakantietijd voor KNNV-ers is, hadden toch meer dan tien deelnemers zich
aangemeld.
De excursie begon bij Ellen thuis zodat wij konden zien, hoe ze nu woont, een moestuin onderhoudt
en een paardenbak heeft. Ook Guido was hier naar toe gekomen en met elkaar dronken we koffie
met Drentse Kniepertjes. Hierna volgde een rondleiding bij het huis van Ellen. We lopen door een
stuk bijbehorend bos en bekijken de nieuwe paddenpoel die net iets te ondiep is uitgevallen.
Daarna gaan we met een paar auto´s naar het Leggelderveld. Het eerste doel van de wandeling is
maar direct de groeiplaats van het Valkruid. Langs een haverakker met korenbloemen komen we bij
de plek, een van de laatste natuurlijke groeiplaatsen in Drenthe. Er wordt natuurlijk uitgebreid
gefotografeerd en als toetje komt ook nog een Kleine vuurvlinder van deze plant genieten. Van Harm
is de mooie foto. We lopen dezelfde weg terug om verder in het Leggelderveld nog meer bijzondere
soorten te vinden. We verbazen ons over het door verstuivingen omgekeerde bodemprofiel, wat er
voor zorgt dat de ondoordringbare laag hoog is komen te liggen, waardoor de hoge stukken nat zijn
en de uitgestoven stukken droog. Via een lastig hobbelig moerassig stukje vinden we de
lavendelheide. Op het pad grondster, kleine zonnedauw, heidekartelblad en mede door het warme
en zonnige weer vliegen ook de vlinders. De felgroene rupsen van de nachtpauwoog krijgen onze
volle aandacht. De beenbreek begint al te bloeien. Over een paar weken zal het er helemaal geel van
zien. Na de lunchpauze slingeren we dwars door het veld terug naar de auto´s.
Als toegift laat Guido ons zijn bijzondere natuurtuin zien, waarin een uitgekiend maaibeheer wordt
toegepast. Guido is ecoloog en weet wat hij doet en dat is te zien aan het resultaat. Maar voor we de
tuin bekijken, trakteert hij is op eigengemaakte cassis. Verrukkelijk, maar helaas niet te koop. In de
tuin zien we een prachtige vijver met wateraardbei, kleine lisdodde en volop kwakende kikkers. Op
een duin zien we margrieten en felrose anjertjes. En ook hier valkruid. In de moestuin plukken we
aardbeitjes om op te eten en mee te nemen en besluiten zo deze fantastische dag. Met heel veel
dank aan Ellen en Guido.
Anne-Marie Fondse
Verslag van de excursie rond Emst via het Loobrinkerpad.
In het kader van het Emster drieluik liepen we donderdag 13 juni het Loobrinkerpad.
Het was prima wandelweer en met vijf gemotiveerde natuurliefhebbers gingen we op pad. Direct al valt ons de
bijzondere rijkdom van de sloten en slootkanten op. Helder water met blaartrekkende boterbloem,
echte valeriaan en klimopwaterranonkel. Vooral deze laatste soort is vrij zeldzaam. Bij de historische
forellenkwekerij drinken we een kopje koffie en zijn we aangekomen in het stroomgebied van de
Smallertse beek met de voormalige Smallertse molen. De molen bestaat nog, maar het waterrad is
inmiddels verdwenen.
Het landschap is hier prachtig. Een grote lijster laat zich goed fotograferen en
al genietend komen we bij het Kievitsveld. We passeren een elzenbroekbos met gele lissen, die
helaas al uitgebloeid zijn. en mede door de doorbrekende zon gaan de vlinders, juffers en libellen
vliegen. Prachtig is de diepblauwe weidebeekjuffer. Langzaam lopen we al kijkend en genietend
verder naar het nabij gelegen Vossenbroek. Een totaal ander landschap. Plas en dras en het ziet er
geel en paars van de grote ratelaar en brede orchis. Deze laatste soort doet het geweldig goed in het
Vossenbroek.
Op een pad zien we de vuurlibel, waar Harm enthousiast over is. Hij verwacht ook
distelvlinders te zien, die na een lange trektocht uit het oosten weer in Nederland gearriveerd zijn.
We spotten inderdaad enkele afgevlogen exemplaren. Na nog een flinke wandeling, waarbij we ook
de brandrode runderen bij boerderij De Emsterhof vanaf een afstand waarnemen, rusten we wat uit
op een bankje. Klaar voor het laatste stukje. Een prachtige excursie met leuke waarnemingen en
enthousiaste KNNV-ers.
Anne-Marie Fondse
Vlinderexcursie Elspeetsche heide zaterdag 1 juni 2019
Deze middag gingen we op zoek naar een klein bruin dagvlindertje in het kader van het Project
bruine vuurvlinder van de Vlinderwerkgroep. Dit project gaat nu zijn tweede jaar in, omdat in 2018
amper bruine vuurvlinders in onze omgeving werden aangetroffen. Ook toen liepen we over de heide
nabij de Stakenberg. Door de droogte die zomer vlogen er die zomer nauwelijks vlinders, laat staan
bruine vuurvlinders. Deze keer hoopten we de soort, die hier van oudsher voorkomt, wel aan te
treffen.
Het was een warme middag, het heideterrein oogde opnieuw droog, met schrale bermen langs de
rand waar voornamelijk gras groeide. Dat voorspelt weinig goeds, was dan ook mijn eerste gedachte.
Maar toen de hooibeestjes zich aankondigden slaakte ik een zucht van verlichting; deze middag zou
tenminste niet vlinderloos aan ons voorbij gaan. En weldra kwamen de fototoestellen tevoorschijn
om groentjes te fotograferen. Wat waren sommige nog mooi smaragdgroen aan de onderzijde. Dit zo
helemaal in tegenstelling tot het sombere bruin van de bovenzijde. We telden er zeker 16. Maar hoe
we ook rondkeken; de bruine vuurvlinder liet zich ook deze middag niet zien. Terwijl het nu toch
zeker de vliegtijd van dit vlindertje is, want afgelopen week was de soort op verschillende plekken
gesingnaleerd. Wel zagen we kleine vuurvlinders; dit vlindertje is een zeer fotogeniek beestje dat zich
deze middag prachtig liet fotograferen. Nog steeds vliegen er citroenvlinders, op de Elspeetsche hei
zagen we ze ook. Zowel mannetjes als vrouwtjes. En tussen de dorre struikjes heide door was daar
dan ineens bloeiende dopheide. Een prima nectarplant voor veel insecten. Het bleef niet bij
dagvlinders alleen; ook nachtvlinders kwamen even in beeld. Twee gestreepte bremvlinders
fladderden aan ons voorbij en de bontgekleurde Sint-Jacobsvlinder liet zich zien. Een rups van de
kleine hageheld, een soort die zich prima thuis voelt op de hei, was op weg naar een verpoppingsplek
zo leek het. Groene zandloopkevers sprongen op als we te dichtbij kwamen, een zandhagedis kon
niet aan onze aandacht ontsnappen en af en toe hoorden we boompiepers zingen en zagen ook de
karakteristieke parachutevlucht vanuit de lucht. Kortom; het was een prachtige middag waarbij van
alles te zien was. De tien deelnemers aan deze zoektocht konden ondanks het gemis van de bruine
vuurvlinder toch tevreden huiswaarts keren.
Betty Dekker
Met 14 deelnemers was de door de Vlinderwerkgroep georganiseerde excursie op 14 mei beslist goed bezet. Aan de oostkant van Garderen ligt (aan de Turfweg) ter hoogte van de buurtschap Ouwendorp een bosgebiedje met enkele aan hun lot over gelaten open plekken. Min of meer onbekend terrein maar des te interessanter om hier eens rond te neuzen.
Een aantal opvallend geelgekleurde ‘vlekken’ in het terrein trok onmiddellijk de aandacht. Het bleek in volle bloei staande cipreswolfsmelk (Euphorbia cyparissias) te zijn. De plantjes oefenden een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit op de woeste sluipvlieg (Tachina fera). Door z’n met zwarte haren getooide achterlichaam een de tot de verbeelding sprekende naam. We telden er minstens 30. Dat deze vliegen rupsen van verschillende vlindersoorten infecteren namen we op de koop toe. Is nou eenmaal onderdeel van het ecologisch systeem. Daarmee was wel meteen de toon gezet.
Het is al lang niet meer zo dat alleen naar vlinders wordt gekeken. Alle andere insecten die worden waargenomen kunnen op evenveel aandacht rekenen. Door toenemende deskundigheid in de groep en de beschikbaarheid van moderne hulpmiddelen kunnen al die kriebelbeestje ook steeds beter op naam gebracht worden.
We zagen te veel om op te noemen. Zoals rupsen, larven van bladwespen, wantsen, (sluip)vliegen, kevers, cicaden, hommels en spinnen. Wie het naadje van de kous wil weten kan een mailtje sturen naar dick.dooyewaard @gmail.com. Hij heeft een waarnemingenlijstje gemaakt. Een drietal krenten uit de pap: bruine vuurvlinder ( 3 exemplaren van het mannelijk geslacht, goed voor ons waarnemingenproject), minstens drie dwerghuismoeders (dagactieve nachtvlinders uit de uilenfamilie) en een blauw vliegend hert. Een keversoort die je niet bepaald elke dag tegen komt.
De excursie kon in alle opzichten geslaagd genoemd worden.
Harm Werners
Verslag Vroege vogelexcursie zondagmorgen 12 mei 2019
Bezoek polder Oosterwolde en het Reevediep.
Met zes belangstellenden vertrokken we om zeven uur vanuit Harderwijk richting de vogelhut op de Kamperdijk vlak bij Elburg. In het oude riet was het geluid van Rietzangers en Rietgorzen duidelijk te horen.
Op het Randmeer (hier Drontermeer) was niet zo veel te zien.
We reden verder over de Kamperdijk naar een aantal merkwaardige eilandjes (de “Oliebollen”) waar aan de landkant een Blauwborst in het riet zich liet horen en liet zien.
We gingen via de Groote Wooldweg de polder Oosterwolde in. Een kilometer naast deze weg ligt een oude eendenkooi die particulier bezit is en helaas niet te bezoeken. Op de vochtige weilanden het geluid van vele Grutto’s, Tureluurs en van een Wulp.
Tenslotte gingen we naar het enkele kilometers verder gelegen (nieuwe!) Reevediep. Dit is een aftakking van de IJssel ten zuiden van Kampen die bij extreem hoog water in de rivier via een sluis water kan afvoeren naar het Drontermeer. Aan deze zes kilometer lange “bypass” is veertien jaar gewerkt met het aanleggen van dijken, het opkopen van agrarisch gebied en waterstaatkundige werken. Het Reevediep is in maart 2019 geopend door de Koning samen met de Minister van Waterstaat. Merkwaardig vonden wij het dat op de borden nog de oude situatie staat; zie voor de nieuwe het kaartje van de bijlage.
Wij poseerden als KNNV-ers ook bij de nieuwe brug over het Reevediep. Het gebied is nu al buitengewoon vogelrijk. We zagen vele soorten eenden, waarbij zes Zomertalingen, enkele Steltkluten, een groep Lepelaars en we hoorden in het riet een Roerdomp. Er vlogen verder weg Visdieven rond en Sterns die wij aanzagen voor Zwarte sterns, maar die mogelijk doortrekkende Witwangsterns zijn geweest. Een geweldig vogelrijk gebied dat in de toekomst bezoek zeker de moeite waard zal zijn.
Om elf uur was het mooie weer voorbij en ging het over in regen. Dat was voor ons de reden de excursie te beëindigen.
Hans Fondse
Verslag rupsenexcursie 11 mei 2019 bij het Meerkanten in Ermelo
Met acht personen en onder deskundige leiding van Ati Vijge gingen we op pad op zoek naar rupsen.
We kwamen in eerste instantie niet ver; al bij de eerste eiken troffen we rupsen van allerlei formaat
aan. Vooral rupsen van de voorjaarsspanners (Agriopis spec.) en voorjaarsuilen waaronder de
Tweestreepvoorjaarsuil (Orthosia cerasi), Dubbelstipvoorjaarsuil (Anorthoa munda) en Kleine
voorjaarsuil (Orthosia cruda) werden regelmatig op eiken aangetroffen.
Absolute topper onder de waargenomen rupsen was de kleurrijke rups van de Grote Wintervlinder (Erannis defoliaria),
met minstens 25 exemplaren. Deze rups is bepaald niet kieskeurig en is niet alleen op eiken,
maar eveneens op andere bomen en struiken te vinden.
Vermeldenswaard is ook de prachtige groene rups van de Piramidevlinder (Amphipyra pyramidea),
die bij een eerste aanblik wel aan de rups van een pijlstaart doet denken vanwege zijn puntige achterlijf,
maar hierop mist altijd het gekleurde pijltje.
Dat we lang niet alle rupsensoorten op naam konden brengen laat zich raden. Gelukkig is er een
forum dat zich bezig houdt met ongedetermineerde soorten, en alle soorten werden dan ook
uitgebreid gefotografeerd. Via Waarneming.nl hopen we alsnog het lijstje compleet te maken.
Toen de zon doorbrak kwamen er ook nog dagvlinders tevoorschijn. Een paar langsprietmotten
hadden we inmiddels al gespot. Verder werden er diverse andere insecten waargenomen, waaronder
lieveheersbeestjes en wantsen, die allen ook van een naamplaatje werden voorzien voor zover we
hier met elkaar uit kwamen. Kortom: het was weer een leerzame en boeiende middag! Ati bedankt!!
Verslag van de excursie bij Schaveren op donderdag 18 april 2019
De eerste in een serie van 3 landschapsverkenningen rond Emst liep over een klompenpad bij Schaveren.
In dit afwisselende landschap speuren we naar landschapselementen uit heden en verleden. Met 10 deelnemers starten we bij dorpshuis De Hezebrink in Emst en het belooft een zonovergoten dag te worden. In de graslanden bloeien pinkster- en paardenbloemen en de uitzichten zijn weids en lieflijk met hier en daar een bloesemboom.
Bij het vennetje ´t Rengel, dat een ondoordringbare en waterdichte bodem heeft, staan we stil bij de vroegere functie als schapenwasplaats. Tot 1910 liepen er schaapskuddes in het gebied, die een week voor het scheren, gewassen werden. Dit werd gedaan om te voorkomen dat de scharen door zand en takjes bot zouden worden. Er was dan nog even tijd voor een nieuw laagje vet op de huid van het schaap. De dag van het schapenscheren zelf was een groots dorpsfeest in de buurtschap Schaveren. Rond ‘t Rengel groeit volop moeraswolfsklauw en inmiddels vliegen er steeds meer vlinders. Vooral oranjetip en dagpauwoog vallen op. Bij de plek van de Celtic fields proberen we hiervan de contouren te ontdekken, maar we zien ze nauwelijks. Een zandhagedis ligt lekker te zonnen. Op landgoed Hanendorp wordt geprobeerd oude natuurwaarden en landschapselementen te herstellen. Hier zijn o.a. enige poelen gegraven.
Het laatste deel van de wandeling voert ons langs de Bloemendaalseweg waar van oudsher natte dotterbloemhooilanden te vinden zijn. GLK probeert hier de natuur te verrijken door enerzijds bos te kappen, anderzijds het elders weer aan te planten. Langs de Smallertse beek zijn elzen geplant. De grond wordt niet langer bemest en het maaisel wordt afgevoerd. De resultaten van de verschraling zijn al zichtbaar. En het is er zo mooi! Pinksterbloemen, dotterbloemen, dartele hazen en fladderende vlinders trekken onze aandacht. Het is genieten met een grote G. Harm maakte een foto, waar ik het liefst kaarten van zou willen laten maken. Het geeft de sfeer weer van een heerlijke dag buiten. Met de auto rijden we nog even naar de historische forellenvijver, waar we de excursie afsluiten met een drankje.
Anne-Marie Fondse
Verslag Vogelexcursie Tholen zaterdag 6 april 2019
Al om tien uur reden we met vijf vogelaars over de Philipsdam van Oude Tonge naar St Philipsland. Daar is bij de Krammersluizen een gebied, de Plaat van de Vliet (1) , met een vogel observatie hut. Hier hoorden we vanuit de struiken het explosieve geluid van de Cetti’s zanger, een klein vogeltje dat vanuit het zuiden langzaam Nederland verovert. We zagen hoog in de mistige lucht een Wespendief. Omdat het begin april wat vroeg in de tijd is twijfelden we wel even aan de duidelijke waarneming.
Vanuit de observatie hut keken we uit over de (ingedijkte) zeearm de Krammer, waar de waarneming door mist
en rietlanden wat moeilijk was. De tocht ging verder naar de noordkant van Tholen waar we via een lastige route uitkwamen bij de zeedijk met goed zicht over de grote kwelder van de Krabbenkreek (2), een doodlopende arm van het Mastgat (Oosterschelde). Hier vogels als Wulpen, Lepelaars en Zilverreigers. Omdat het laagwater was helaas veel op grote afstand lastig te zien. Wel een fraai uitzicht op de molen van St Phlipsland, ook zo’n onbekend Zeeuws (schier)eilandje.Vervolgens gingen we naar een grote voormalige kreek met de onaantrekkelijke naam “Het Stinkgat” (3). Voorvogelkenners een beroemd gebied, waar we zeker geen stank aantroffen maar wel honderden vogels. Overal, vooral langs de dijken hoorden we het geluid van hoog in de lucht zingendeVeldleeuweriken. Op het water in het Stinkgat veel Pijlstaarten, Wintertalingen en op de eilandjes Kluten en Visdieven. Ook meenden we tussen de tientallen Kokmeeuwen een enkeleZwartkopmeeuw aan te treffen. In de lucht een Zwarte zwaan (met witte vleugelranden) en een jagende Bruine kiekendief. We liepen door tot een merkwaardig, piramidevormig windscherm vanzeildoek waar je bij elke windrichting in de luwte kon staan om vogels te kijken. Hier zagen we op dekwelder ook nog twee Slechtvalken voor het oog dicht tegen elkaar. Daarna reden we dwars over Tholen via allerlei dijkjes en weggetjes naar de zuidkust van Tholen bij een uitwateringskanaal (4) inde Oosterschelde. Naast vogels hier ook veel schelpen van oesters en alikruiken op de stenen.Vervolgens enkele kilometers naar het oosten een binnendijks gebied met kreken, inlagen en zogenaamde karrevelden (5,6). Naast veel watervogels zagen we regelmatig een Gele kwikstaart op een draad. Ook een Plevier die na enige studie een Strandplevier bleek te zijn. Met mooi weerverlieten we het fantastische en onbekende eiland Tholen. Dank aan Nico die ons voortreffelijk devogelgebieden van Tholen heeft laten zien. Hans Fondse.
De KNNV NW Veluwe plaatst vanaf 1983 een gaas afzetting van 350 m. langs de Jhr. Dr. Sandbergweg in Leuvenum om overstekende padden, kikkers en salamanders op te vangen die naar de grote vijver van Leuvenum trekken. Deze amfibieëntrek vindt in hoofdzaak plaats eind februari, maart en begin april. Door verdrietige omstandigheden (overlijden van verschillende medewerkers) is deze actie in 2018 vervallen. Met een aantal nieuwe medewerkers is de overzet dit jaar wel weer doorgegaan. We hebben de plaatsing vervroegd van zaterdag 9 maart naar vrijdag 22 februari. Dat dit zinvol is geweest bleek al direct op zaterdag 23 februari toen we de eerste drie padden in de opvangemmers aantroffen. De eerste week van april hebben we nog een aantal Alpen watersalamanders overgezet. De afzetting is weggehaald op maandag 8 april. De overzet resultaten van 2019 en ter vergelijking 2017 (ongeveer dezelfde overzet periode afzetting) zijn:
Bruine kikker Gewone pad Kleine watersalamander Alpen watersalamander
2019 63 267 9 10
2017 38 265 5 6
In het verleden is het aantal Bruine kikkers veel groter geweest dan nu. Meestal minstens het aantal padden. De oorzaak hiervan is niet bekend, mogelijk een infectie. In de vijver hebben we wel enorme hoeveelheden eieren (kikkerdril en paddensnoeren) aangetroffen, soms met een dode kikker daarbij. De actie voorkomt het doodrijden van honderden amfibieën omdat deze traag de drukke weg oversteken wanneer het net donker is geworden (en nog met veel verkeer). Overigens kan een kikker- of paddenpaar enkele duizenden eieren voortbrengen. In de zomer gaan amfibieën weer terug (en weer over de weg!) maar de eieren zijn dan afgezet, door de hogere temperaturen zijn ze sneller en de duisternis is veel later (minder verkeer). Je vindt dan zelden een doodgereden exemplaar.
Ik bedank de Gemeente Ermelo (i.h.b. Hans Slijkhuis) voor de prettige samenwerking, de nieuwe mede coördinator Lynn Knossen (voor o.a. het rooster) en de tientallen medewerkers voor het plaatsen afzetting en het (iedere ochtend) overzetten van de dieren.
Hans Fondse, coördinator amfibieënwerkgroep.
www.knnv.nl/sites/www.knnv.nl/files/users/Noordwest%20veluwe/DSC09805%20...">https://www.knnv.nl/sites/www.knnv.nl/files/users/Noordwest%20veluwe/DSC..." width="333" height="223">
www.knnv.nl/sites/www.knnv.nl/files/users/Noordwest%20veluwe/DSC09326%20...">https://www.knnv.nl/sites/www.knnv.nl/files/users/Noordwest%20veluwe/DSC..." width="333" height="223" style="font-size: small;">
www.knnv.nl/sites/www.knnv.nl/files/users/Noordwest%20veluwe/DSC09861pad...">https://www.knnv.nl/sites/www.knnv.nl/files/users/Noordwest%20veluwe/DSC..." width="336" height="225">
www.knnv.nl/sites/www.knnv.nl/files/users/Noordwest%20veluwe/DSC09881%20...">https://www.knnv.nl/sites/www.knnv.nl/files/users/Noordwest%20veluwe/DSC..." width="338" height="226"> Foto's A. Vijge :Overzetters, paddensnoeren en "de afzetting wordt gerepareerd". Een pad die gered wordt.
Met acht belangstellenden parkeerden wij langs de Altenaweg en staken de Zuiderzeestraatweg Oost over om bij het landhuis Old Putten te komen. Direct zagen we de fraaie poortwachterswoning van het landhuis. Old Putten heeft een zeer oude geschiedenis met een roofridders verleden in de middeleeuwen en verwoestingen tot het in 1878 door de heer Rambonnet werd gekocht en gerestaureerd. Bij het huis is een oud beukenbos waar Boomklevers en Boomkruipers te horen en te zien zijn. Het huis ligt verscholen achter een dichte coniferen heg en is verder door houtwallen niet goed te zien. We liepen verder langs de Puttener beek en door open weilanden. Helaas was hier nog geen activiteit van Kieviten waar te nemen. Een enkele Grote Zilverreiger was in sloten aan het vissen. Hierna gingen we naar landgoed Zwaluwenburg, een indrukwekkend groot 18e -eeuws landhuis, lijkend op een echt kasteel. Het is omgeven door landbouwgronden met fraaie oude boerderijen. Het parkbos is in het voorjaar en zomer rijk aan vogels. Nu was het nog opvallen stil. We staken de provinciale weg N309 weer over en liepen naar Landgoed Schouwenburg. Bij het 19e -eeuwse landhuis waren Grote Lijster en Zanglijster goed te horen. Opvallend is de bijzonder bestrate mooie toegangsweg. Alle drie de landhuizen zijn particulier bezit. Bij Old Putten ligt een landgoed camping en het bosgebied rond Zwaluwenburg en Schouwenburg hoort bij Geldersch Landschap. Het is een gebied dat zeker in het voorjaar en de zomer voor vogels en planten de moeite waard is om te bezoeken.
Hans Fondse
www.knnv.nl/sites/www.knnv.nl/files/users/Noordwest%20veluwe/V%202019%20...">https://www.knnv.nl/sites/www.knnv.nl/files/users/Noordwest%20veluwe/V%2..." width="269" height="202">
www.knnv.nl/sites/www.knnv.nl/files/users/Noordwest%20veluwe/V%202019%20...">https://www.knnv.nl/sites/www.knnv.nl/files/users/Noordwest%20veluwe/V%2..." width="267" height="200">
www.knnv.nl/sites/www.knnv.nl/files/users/Noordwest%20veluwe/V%202019%20...">https://www.knnv.nl/sites/www.knnv.nl/files/users/Noordwest%20veluwe/V%2..." width="265" height="199"> Old Putten Zwaluwenburg Schouwenburg
In de vennetjes op de Leemputten komt o.a. de Italiaanse kamsalamander (Triturus carnifex) voor. De Italiaanse kamsalamander is een exoot in Nederland en daarom niet beschermd.
Met betrekking tot herplant van bomen in een kapvlakte ondervonden ze veel overlast van herten die de jonge toppen uit de vers aangeplante bomen opeten. Men zoekt nog naar een oplossing om dit te kunnen voorkomen.
Ook archeologische aspecten werden nader toegelicht. Ermelo is bekend vanwege het Romeinse marskamp langs de Flevoweg, deels op de Ermelose heide, de diverse grafheuvels, een urnenveld, en mogelijke sporen van de oude ijzerindustrie. Recentelijk hebben archeologen langs de Oude Arnhemse karweg vermoedelijk sporen van nog een Romeins marskamp gevonden. Op de Groevenbeekse heide werd bij inspectie geconstateerd dat grafheuvels werden ondermijnd door konijnen die daar in groten getale voorkwamen. Op deze konijnenpopulatie wordt nu gejaagd door een valkenier, die met een hond de bewoonde pijpen opzoekt, dan een fret in de pijp loslaat, waarna de wegvluchtende konijnen door een havik worden gevangen.
Henk Jan liet fraaie opnames zien van een vos bij het reclamebord van het Vossenhol, de ecologische jacht op herten, evers die vuilnisbakken legen, mensen die evers voeren, hetgeen tot zeer ongewenste situaties aanleiding geeft. Wilde zwijnen komen tot diep in de bebouwde kom voor, soms woelen ze complete tuinen om.
Henk Jan toonde nog een overzicht van de gemelde wildaanrijdingen in het gebied Noordwest Veluwe.
In totaal ruim 500! Wat eruit springt zijn de herten, reeën en dassen. Hij liet ook foto’s zien van schades veroorzaakt door wildaanrijdingen. Ook besteedde hij aandacht aan zoekacties naar aangereden wild met behulp van gecertificeerde honden.
Dringend advies: rij in gebieden waar grofwild voorkomt nooit harder dan 60 km/h.
Dan heeft u de kans om een aanrijding met grof wild te voorkomen. Maar ook heeft u de kans dat u bij een eventueel onvermijdelijke aanrijding met wild dit ook zelf zult overleven.
ALTIJD bellen met de politie 0900 8844
Ook bellen als het dier niet blijft liggen
Wacht de komst van de politie of faunabeheerder af
Rij niet door, dat is strafbaar
Ga nooit achter het dier aan
Bel niet de dierenambulance maar de politie
Neem aangereden wild nooit mee (Bron www.wildaanrijding.nl)
Kortom: Een zeer boeiende presentatie over de vele facetten van het beheer van de Ermelose natuur. Voor herhaling vatbaar.
Met 13 deelnemers van de KNNV Noord West Veluwe en de Vogelbeschermingswacht Noord Veluwe vertrokken we om acht uur met erg mooi weer zodat we kwart over negen aan kwamen bij de parkeerplaats bij de Zuidpier van IJmuiden. Toen we eenmaal een stuk gelopen hadden over de Zuidpier zagen we op zee op verschillende plaatsen een Zeekoet, mooi waarneembaar in de volle zon. Ook waren Steenlopers en een enkele paarse Strandloper (zie foto) op de stenen te zien. In de buitenhaven waren meerdere Aalscholvers aan het vissen en af en toe een enkele Kuifaalscholver (zie foto, herkenbaar aan de slanke hals en dunne snavel). Plotseling vloog een bijzondere meeuw, de Grote Burgemeester voorbij. Aan het eind van de Zuidpier waren met telescopen bijzondere vogels als Jan van Genten en Roodkeelduikers waar te nemen. Teruglopend zagen we op zee duikende Bruinvissen en in de haven een enkele Zeehond. Aan het begin van de Zuidpier ligt het Kennemermeer waar naar verluid verschillende Watersnippen en Bokjes zouden huizen. Door Dimitri was de truc bedacht om met een groep wat vooruit te gaan terwijl Dimitri en Dick door het riet iets achteraan kwamen. Direct al zagen we enkele Watersnippen opvliegen en daarna mogelijk een Bokje. Onze jongste deelnemer was zelfs in staat om daarvan razendsnel plaatjes te schieten. Zo gingen we het hele meertje rond. Met de auto reden we daarna naar de Noordpier waar het veel drukker was. (Gratis parkeren!). Hier zagen we de gezochte Kleine Burgemeester (zie foto, witte vleugelpunten). Ook hier zijn we naar het eind van de pier gelopen, waar een aantal vissers op (jonge) Kabeljauw aan het vissen waren. Zij hadden zelfs een tentje daar opgezet om te kunnen overnachten (brrrr……,tien graden onder nul). We liepen om half vijf terug en eindigden deze succesvolle excursie. Bijzonder dank aan Dimitri die ons op de bijzondere zeevogels heeft gewezen.
Verslag: Hans Fondse Foto’s: Dick Dooyewaard
Als u ook verslagen uit 2017 of eerder wilt zien www.knnv.nl/afdeling-noordwest-veluwe/oude-verslagen">https://www.knnv.nl/afdeling-noordwest-veluwe/oude-verslagen" target="_blank">dan kunt u hier terecht.
Ga direct naar
www.knnv.nl/nwveluwe">http://www.knnv.nl/nwveluwe">Bovenaan deze pagina