De vervolgcursus was erg geslaagd door de goede presentatie van Dimitri Mulder, de mooie PP-presentatie afkomstig van Bart Stornebrink, de locatie in het Putter gemaal en tenslotte alle keren prachtig weer. Veel aandacht is besteed aan rietvogels, weidevogels en watervogels in de Arkemheenpolder en Delta Schuitenbeek. Zeker is goed geluisterd naar de geluiden van allerlei soorten rietvogels. Zelf heb ik kort aandacht besteed aan weidevogels in het Weidevogelplan Randmeerkust en de weidevogelstand vergeleken van Arkemheenpolder, Eemland en een aantal melkveebedrijven die met hulp van Natuurmonumenten de weidevogelstand willen verbeteren. Daarbij is stilgestaan welke acties deze boeren daarvoor hebben ondernomen.
Bij de cursus waren we met zo'n 25 personen waarvan een tiental leden van onze KNNV afdeling.
Voor de gemeenschappelijke KNNV/VBW lezing in november is een lezing afgesproken met Ronald Messemaker op 16 november in De Roef Harderwijk. Deze boswachter van Natuurmonumenten zal het hebben over vogels van Wieden/Weerribben en eendenkooien. Een excursie volgt dan in het voorjaar 2018.
Vogelcursus KNNV NW Veluwe en Vogelbeschermingswacht (VBW) N Veluwe april/mei 2016
De eerste avond stond in het teken van vogels van water en weide.
De tweede avond kwamen vogels van bos en heide in beeld.
Deze avonden werden gevolgd door een excursie op de zaterdag daaropvolgend.
27 Deelnemers hadden zich vooraf voor de cursus ingeschreven, daadwerkelijk waren er 23 op de avonden aanwezig.
Na de cursusavonden werd op de excursies het geleerde in de praktijk gebracht.
De eerste excursie, met 20 deelnemers, werd, onder geschikte weersomstandigheden, gehouden in de Delta Schuitenbeek en de Putter Polder. Er werden veel water en weidevogels waargenomen.
De tweede excursie, met 15 deelnemers, werd, onder vrij ongunstige weersomstandigheden (lichte regen) gehouden op de Ermelose heide. Er werden vrij veel vogels gezien en gehoord.
De beide excursies werden begeleid door Hans Fondse met ondersteuning van Dimitri Mulder en Rob Nijman, beiden van de VBW. Wij danken hen hier heel hartelijk voor.
Henk Oliedam cursuscoördinator
Verslag Vogelcursus april-mei 2013
In het kader van de Basiscursus vogelen, werd op zaterdag 27 april de eerste excursie gehouden bij de “Delta Schuitenbeek” voor de weide- en watervogels. De excursie stond onder leiding van Nico Hoogteyling en Ronald Vossebelt. Hoewel gewaarschuwd door Nico om toch vooral warme kleding aan te doen, was het bitter koud op de dijk bij de delta. Behalve de kou, was het weer ons welgezind en werden we getrakteerd op een lekker zonnetje en prachtige luchten. De kou weerhield ons er niet van om vele van de op de lesavond behandelde weide-en watervogels te spotten en aan te tekenen. Ook vogels die niet behandeld waren, werden gespot zoals de pijlstaarteend, de Indische gans, de rietzanger en de rietgors.Na ca. 2 uur, en dus blauw van de kou, hielden we het voor gezien. Een hele ervaring rijker en zeer zeker de moeite waard.
Op zaterdag 18 mei vond de tweede excursie plaats. Deze keer waren de bos- en heidevogels aan de beurt. De start was bij de schaapskooi in Ermelo. Ondanks het vroege uur (7 uur), was de opkomst behoorlijk hoog.Onder leiding van Nico Hoogteyling en Hans Fondse maakte we een mooie wandeling over de Ermelose heide en de daarbij behorende bosrand. Het was lekker droog weer.
Veel vogels zagen we niet, maar horen deden we ze des te meer. Nico en Hans moeten in de loop der jaren een speciaal gehoor ontwikkeld hebben, want om tussen al die geluiden de afzonderlijke vogels te herkennen is toch wel erg moeilijk. Voor de meeste deelnemers was het dan ook een hele nieuwe ervaring. Van de vele geluiden bleken de pimpel- en koolmees letterlijk de boventoon te voeren. Iedereen was het er over eens dat we voortaan anders naar geluiden in het bos luisteren.
Op woensdagavond 22 mei werd nog een reserve excursie gepland voor als het weer op de 18e te slecht zou zijn. Deze excursie startte eveneens bij de schaapskooi maar dan om 8 uur s ’avonds. Nico leidde deze excursie en er waren 10 mensen aanwezig.
Al met al een geslaagde cursus.
Graag bedank ik dan ook de cursusleiders Nico Hoogteyling, Hans Fondse en Ronald Vossebelt voor hun deskundige leiding en uitleg.
Paul Matlung
Verslag Vlindercursus april-mei 2013
De vlindercursus die onze KNNV-afdeling dit jaar verzorgde en waarbij Paul Matlung één en ander organiseerde was een succes. Harm Werners en Betty Dekker waren verantwoordelijk voor de inhoud van de cursus. Harm vertelde ons de ins en outs van het vlinderbestaan, daarbij vanuit de coulissen aangevuld door Betty’s commentaar. Wat weten die twee veel over die mooie insecten. Het verhaal dat ik echt wonderbaarlijk vond was de interactie tussen het gentiaanblauwtje en een soort mier en de gentiaan. Wat een gedoe om het nageslacht veilig te stellen. Doe maar eens navraag bij Betty en Harm. En het feit dat er bij een net uit de pop gekropen vlinder eerst nog iets aan elkaar geritst moest worden voor het geval ging vliegen vond ik ook fascinerend. Wie heeft dat voor het eerst gezien en beschreven? Wat een waarnemingsvermogen. Fantastisch.
Dat was ook de excursie die we maakten in de polder bij de Kievitslanden. Bijna alle cursisten waren erbij; de zon scheen en er woei een aardig windje, maar onze excursieleiders wisten dat er in de polder verschillende beschutte plekjes te vinden zijn. Het gebied staat vol met look-zonder-look en brandnetels en de wilde kers en wilde sering bloeiden vol overtuiging. We zagen veel mannetjes oranjetip, en kleine geaderde witjes. Naar de vrouwtjes werd ook door ons uitgekeken, maar die waren nog niet massaal aanwezig. Harm legde uit dat er verschillende strategieën zijn om een vrouwtje te vinden: oranjetipjes patrouilleren in hun territorium, het bonte zandoogje blijft ergens zitten wachten tot er een vrouwtje voorbijkomt. De laatste lijkt mij het verstandigst, want als je zo’n vrouwtje ziet wil je energie genoeg over hebben om te paren. Wij zagen dan ook een paartje zandoogjes zitten, dat nu op heel veel foto’s staat, net als de rupsen van de kleine vos die op een brandnetel werden gevonden. Mijn lijstje van gevonden vlinders, dat waarschijnlijk niet echt helemaal klopt omdat we soms misschien dubbel telden: de winnaar is oranjetipje (11), direct gevolgd door klein geaderd witje (10), en dan waren er nog drie bonte zandoogjes, twee citroenvlinders en twee landkaartjes. Met als afsluiter op de parkeerplaats nog een dagpauwoog. Harm stelde dat genieten van de natuur bij de KNNV voorop staat. Dat was gisteren zeker het geval.
Ellen Smal
Beschutte plekjes met onder andere een paartje bonte zandoogjes (foto's: Betty Dekker en Harm Werners)
Verslag Plantencursus mei 2012
Op 9 mei was de start van de plantencursus. In Het Pakhuis heeft cursusleider Arie van den Bremer in de voorbereidingstijd al enige bekertjes gevuld met diverse plantjes neergezet. Het is de bedoeling dat de cursisten deze plantjes leren herkennen. De opkomst deze eerste avond is best wel hoog en na een welkomstwoord van Anne-Marie Fondse start Arie een mooie presentatie.
Regelmatig wordt de presentatie onderbroken voor een “determineer” opdracht. De loepjes en mesjes worden “deskundig” ter hand genomen. Het is maar goed dat de plantjes geen “au” kunnen zeggen (in ieder geval horen we het niet).
Na een onderbreking van koffie en thee ging het verder met de presentatie en het determineren. Om circa 22.00 uur was voor de meesten van ons het verzadigingspunt wel bereikt. Na het opruimen , waarbij vele handen licht werk maakten, werd de “Practicumruimte” van Het Pakhuis weer netjes achter gelaten en ging ieder voldaan weer naar huis. Een zeer geslaagde avond!
De tweede avond op 23 mei was, behalve dat de opkomst iets minder was, een kopie van de eerste avond. In het begin liet de techniek ons even in de steek, maar 15 minuten na de geplande aanvangstijd, konden we dan toch aan de slag. De avond werd om ca 22.15 uur afgesloten en ook nu weer was de ruimte binnen de kortste keren weer netjes opgeruimd. Wat een zeer gemotiveerde en enthousiaste groep was hier aanwezig! Prachtig!
Werden de loepjes gretig gehanteerd en kon het op de lesavonden geleerde in praktijk worden gebracht.
Op de excursie waren, mede door het prachtige pinksterweekend, maar acht deelnemers aanwezig. Op zich een prettig groepje voor deze excursie. De rit naar Amersfoort verliep soepel en Arie stond ons bij het startpunt al op te wachten. Een klein stukje van de parkeerplaats begint het excursiegebied al. Het is voor mij als leek/beginneling onwerkelijk om op zo’n klein rot stukje grond zoveel verschillende soorten plantjes tegen te komen. Binnen de 100 meter zit ik al op 45 verschillende plantjes. Mijn geheugen kan dat absoluut niet verwerken en ik ben dan ook blij met de “inventarisatielijst” die we van Arie krijgen waarop we kunnen aankruisen welke plantjes we hebben gezien. Op deze lijst staan 110 planten en dat zijn ze nog niet eens allemaal. Ook hier werden de loepjes gretig gehanteerd en kon het op de lesavonden “geleerde” in praktijk worden gebracht.
Na circa twee uur lopen keren we terug bij de auto’s. We bedanken Arie voor zijn deskundige en duidelijke uitleg en gaan terug naar Harderwijk en Ermelo. Een aantal deelnemers is door deze cursus enthousiast geworden en wil graag meer weten en leren van de planten. Onze afdeling heeft een plantenwerkgroep die in deze behoefte kan voorzien. Bovendien is er een groepje dat zich bezig houdt met het determineren van planten. Dit groepje treft elkaar eens in de 14 dagen op een avond. Meer informatie is te vinden op de pagina Werkgroepen van deze website. Neem gerust contact op met de coördinator van de Plantenwerkgroep.
Paul Matlung
Verslag Basiscursus Amfibieën en Reptielen maart-april 2012
Lesavond en excursie amfibieën
Het Pakhuis, maandagavond 12 maart om 20.00 uur. De ruimte waar de lesavond voor de cursus amfibieën en reptielen wordt gehouden, loopt vol. Het is een zeer hoge opkomst. Na een korte inleiding neemt cursusleider Peter Pfaff ons mee naar de wereld van de amfibieën. Via een prachtige presentatie met hele mooie foto’s en filmpjes, krijgen de deelnemers een kijkje in deze wereld. Heel veel soorten passeren de revue. Voor de pauze krijgen we voornamelijk amfibieën te zien die bij ons in de omgeving te vinden zijn. Na de pauze komen ook de soorten aan bod die in andere provincies gezocht moeten worden. Al met al een leerzame avond en op naar de excursie van 24 maart. De avond eindigt om een uur of tien.
Cursusavond gevolgd door excursie naar de paddenafzetting (foto's: Marjo Klaarenbeek en Paul Matlung)
Op, werkelijk een schitterende zaterdagochtend, 24 maart jl. werd de excursie gehouden over de amfibieën. Evenals bij de lesavond, was ook hier de opkomst erg hoog. Vanaf de parkeerplaats bij de Zwarte Boer liepen we naar de paddenoverzet plaats. Vanwege het mooie weer was de verwachting dat er niet al te veel padden in de emmertjes zouden zitten. Het was dan ook verbazend dat er in totaal 27 kikkers en padden in de emmers zaten. Alles werd genoteerd. Langzaam ging de groep naar het eind van de afzetting waarna we naar de grote vijver op het landgoed Leuvenum liepen om de kikkers en padden de vrijheid terug te geven. Genietend van de prachtige omgeving en een stralend zonnetje ging de groep om circa elf uur terug naar de Zwarte Boer. Daar kon een aantal deelnemers de verleiding niet weerstaan om een kopje koffie te drinken op het terras van de Zwarte Boer. Een zeer geslaagde excursie.
De vrijheid lonkt in de grote vijver van landgoed Leuvenum (foto's: Paul Matlung)
Lesavond en excursie reptielen
Op de goed vertegenwoordigde lesavond van de reptielencursus, gaf Lex Groenewold een uitvoerige en mooie presentatie van de reptielen in Nederland en in onze omgeving in het bijzonder. Het was dan ook een domper dat de aan deze lesavond gekoppelde excursie op 28 april door het slechte weer niet door kon gaan. Zelfs de regenwormen hadden een paraplu op! De herkansing kwam op 2 juni. Veel deelnemers moesten echter vanwege andere afspraken/verplichtingen, op deze dag verstek laten gaan. Om andere excursies niet in de weg te zitten, was 2 juni de enige datum die voorhanden was. Op zaterdag 25 augustus wordt op “De dag van de Bij” ook aandacht besteed aan de reptielen. Dus ….wie weet een extra herkansing voor degene die op 2 juni niet mee konden.
De excursie begon ook wat somber met redelijk veel donkere bewolking. Regen kwam hier gelukkig niet of nauwelijks uit. En na een uurtje kwam het zonnetje er voorzichtig bij en werd het weer steeds mooier. Dat zonnetje sprak de reptielen ook aan en we konden tot ons genoegen tweemaal een adder, een hazelworm en een aantal zandhagedissen bewonderen en fotograferen. Na een rondje van 2 ½ uur op de Ermelose hei, kwamen we weer terug bij het startpunt. Het weer was inmiddels voortreffelijk en een aantal deelnemers ging dan ook naar De Schaapskooi om ook nog even een stukje van het “Schaapscheerdersfeest” mee te maken.
We konden tot ons genoegen tweemaal een adder bewonderen.
Terugblikkend op de hele cursus “Amfibieën en Reptielen” kunnen we zeggen dat het een geslaagde cursus is geweest. Peter en Lex, heel hartelijk dank voor jullie deskundige lessen en mooie presentaties. Alle deelnemers, bedankt voor het enthousiasme en het plezier in het beleven van de natuur.
Paul Matlung
Verslag Workshop Natuurfotografie september 2011
19 deelnemers meldden zich op 28 september in Het Pakhuis in Ermelo voor de theorieavond van de Workshop Natuurfotografie, één van de activiteiten van de jubileumcommissie ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum van onze afdeling. Na het openingswoord van Ellen Smal van de jubileumcommissie was het de beurt aan workshopleider Ronald Vossebelt die al stond te popelen van ongeduld.
Het werd een boeiende en leerzame avond. Aan de hand van de ons bekende prachtige foto’s van Ronald werden allerhande facetten van de fotografiegeheimen belicht zoals belichting, scherptediepte en nachtfotografie. Er kwamen niet alleen prachtige foto’s voorbij van landschappen in onze omgeving, maar ook van onder andere beren in Finland en gieren in Spanje met daarbij aardige anekdotes waaruit bleek dat heel veel geduld bij dit soort opnames een schone zaak is. Tijdens de fotoprojectie kwamen er vele vragen van de deelnemers die door Ronald op deskundige wijze werden beantwoord.
Aan de hand van de ons bekende prachtige foto's (foto's: Tjalling van der Meer en Ronald Vossebelt - Arkemheenpolder)
De theorieavond werd op 1 oktober gevolgd door een praktijkmorgen. Het doel was de omgeving van de Schaapskooi in Ermelo. Omdat foto’s in de ochtendnevel altijd een bijzondere uitstraling hebben werd het begintijdstip vervroegd. Dat betekende vroeg opstaan maar de deelnemers kregen er ook wat voor terug. Zo waren, en dat zegt wel iets over de motivatie van de workshopdeelnemers en de inhoud van de workshop, alle deelnemers om 07.30 uur present op de hei die op dat moment in nevelen was gehuld. Wat een geluk, het was prachtig weer met een zonsopgang in de nevel. Een nevel die naarmate de zon iets verder boven de horizon kwam ook zomaar was verdwenen. Er schoof zelfs een havik laag over de heide voorbij. Talloze foto’s werden gemaakt onder fraaie omstandigheden waarbij Ronald de nodige adviezen gaf en vragen beantwoordde.
Om 9.30 werd de workshop met een dankwoord aan het adres van Ronald voor zijn enthousiaste leiding van de workshop, vergezeld van een attentie van de jubileumcommissie, afgesloten. Uit reacties van de deelnemers bleek dat de workshop bij ieder goed in de smaak was gevallen.
Tjalling van der Meer
Talloze foto's werden gemaakt onder fraaie omstandigheden (foto's: Tjalling van der Meer)
Verslag paddenstoelencursus oktober 2011
In een schemerachtig zaaltje in Harderwijk verzamelde zich op 13 oktober een negental belangstellenden voor de paddenstoelenbasiscursus. Schemerig omdat we de tl-verlichting niet aan hadden gedaan, maar het paste ook wel een beetje bij het mysterieuze karakter van het onderwerp. Na een bakje koffie met een lekkere plak bitterkoekjescake werden we welkom geheten door Paul Matlung die op zijn beurt het woord weer overgaf aan Annemarie Kooistra, de docente van de cursus.
Voor de pauze werd met name over de indeling en de bouw van paddenstoelen verteld. Over slijmzwammen, eencellige en hogere soorten. Annemarie deelde een aantal champignons uit aan de hand waarvan ze het een en ander begon uit te leggen over de bouw van paddenstoelen. Ook de indeling in twee hoofdgroepen werd uiteengezet, zakjeszwammen en steeltjeszwammen. Dat werd even te ingewikkeld voor ons als leken en dus werd het door Annemarie schematisch uitgetekend. Dat paddenstoelen raakvlakken hebben met veel meer dan een herfstwandeling in het bos en een varkenshaas met champignonroomsaus werd al snel duidelijk. Zo kwam de schimmelkaas voorbij, de penicilline en de gist voor de broodbakker. Dat mij, als kok, voortdurend het water in de mond liep zal duidelijk zijn. Ik voelde mij af en toe net Midas Wolf die naar de drie biggetjes zat te kijken. Maar net zoals het Midas uiteindelijk nooit lukt de biggetjes te vangen, is mij duidelijk te verstaan gegeven dat plukken niet toegestaan is en dus is de groenteafdeling van de gemiddelde supermarkt de enige en beste optie!
Na de pauze werd er een 60-tal soorten getoond via een mooie powerpointpresentatie, waarin al het voorgaande weer terug kwam. Het ene plaatje nog mooier en soms wonderlijker dan het andere. Elk paddenstoeltje heeft zijn eigen verhaal. We kregen een mooie syllabus uitgereikt waarin we alles thuis nog eens rustig na kunnen kijken, want het was best veel.
Ook de indeling in twee hoofdgroepen werd uiteengezet (foto's: Nico Hoogteyling)
Het practicum vond 2 dagen later plaats en bestond uit een rondwandeling bij Boshuis Drie. Om 08.30 uur was het verzamelen geblazen en het bleek een schitterende, zonnige ochtend te gaan worden. Er was veel vogelgefluit maar ja, daar kwamen we niet voor.
Natuurlijk werden we ook nu weer welkom geheten en vertelde Annemarie eerst wat over de plaats waar we ons bevonden. Ook had ze een paar boeken die onder de deelnemers werden verloot. Al snel vonden we ‘een zeer bijzondere soort’, een houten vliegenzwammetje uit de kerstboom, die door één van de deelnemers bij een steen was geplaatst. Een heel aantal soorten die donderdag werden behandeld of genoemd kwamen we ook nu tegen. Zo was daar de echte tonderzwam die, nadat de boom was geveld, gewoon doorgroeide in een andere stand. Ook de kostgangersboleet, die parasiteert op de aardappelbovist, lag op ons te wachten. Wonderlijke namen kwamen er voorbij als breedplaatstreephoed en korsthoutskoolzwam. Ook de goudvinkzwam konden we bekijken, terwijl boven ons in de bomen een aantal echte goudvinken hun roep lieten horen, heel apart!
Kortom, ook dit deel van de cursus was erg leerzaam en het gaf ons samen met de theorieavond een doorkijkje in het schemerachtige ‘Rijk der Zwammen’.
Nico Hoogteyling
Schubbige bundelzwam en porseleinzwam (foto's: Paul Matlung en Tjalling van der Meer)
Ga direct naar