Op gebied van insecten houden een aantal KNNV-leden van de afd. Voorne zich voornamelijk bezig met de volgende insecten:
o Dagvlinders
o Nachtvlinders
o Libellen
Dagvlinders:
M.b.t. dagvlinders houden leden van de KNNV zich bezig met:
- Dagvlinder monitoring;
D.i. het wekelijks tellen van dagvlinders op vastgelegde routes,
tussen 1 april en 1 oktober. De resultaten worden doorgegeven aan de Vlinder-
stichting die, verspreid over het land, van totaal 450 routes gegevens ontvangt.
Hierdoor kan niet alleen de stand van deze mooie insecten worden bijgehouden maar ook het verloop van vlinderstanden worden vastgesteld.
Natuurorganisaties en overheden kunnen hieruit mogelijke beheermaatregelen treffen of aanpassen.
Monitoring gebeurt 1x per week op een route van max. 1.000 m lengte en alleen als de weerscondities het toelaten. Omdat het om relatief weinig soorten gaat en deze doorgaans makkelijk van elkaar te onderscheiden zijn, kunnen liefhebbers van dagvlinders dit onderdeel snel aanleren. Op Voorne zijn 5 routes uitgezet, op de Landtong van Rozenburg zijn onlangs 2 routes uitgezet en op Goeree wordt ook op een aantal routes gemonitord.
Eén route wordt al sinds 1993 ingevuld en de laatste route is in 2019 in gebruik genomen.
- Inventarisaties;
D.i. een projectmatige inventarisatie, waarbij meestal een natuurorganisatie jaarlijks een verzoek doet om een bepaald gebied(je) te inventariseren. Hierbij gaan KNNV/leden meestal om de 2 à 3 weken het afgesproken gebied in en noteren alle waargenomen vlinders, nachtvlinders en libellen. De gegevens worden samengebracht en gerapporteerd aan de aanvrager. Soms is zo’n inventarisatie nodig als een gebied drastisch op de schop is gegaan in het kader van natuurherstel. Er wordt dan zo snel mogelijk een nulmeting gedaan en op langere termijn wordt het terrein bezocht
om mogelijke tendensen te kunnen meten. Ook vinden deze inventarisaties plaats als men een totaalplaatje wil krijgen van de diversiteit van een bepaald gebied en vaak gaat dit samen met aanvragen aan andere KNNV werkgroepen.
- Excursies;
D.I.het organiseren en bemannen van excursies gericht op dagvlinders of nachtvlinders. Soms gebeurt dit in combinatie met de libellenwerkgroep.
Excursies worden zowel op Voorne als in andere regio’s gehouden.
Dagvlinders kijken op Voorne:
Afhankelijk van het gebied dat bezocht wordt en het moment in het seizoen (april tot oktober), kan men op bepaalde momenten al gauw tot 20 à 25 soorten dagvlinders komen.
De drukste periodes zijn 1e helft van mei en 2e helft van juli t/m 1e helft augustus.
Een paar vermeldenswaardige soorten die in- en achter de duinen te zien zijn;
Oranjetipje – Kleine vuurvlinder – Kleine parelmoervlinder – Heivlinder – Eikenpage –
Bruin blauwtje – Citroenvlinder – Koevinkje – Zwartsprietdikkopje en Groot dikkopje.
En natuurlijk ook de meer algemene soorten die in vrijwel heel Nederland voorkomen.
In één seizoen kan je tot een totaal aantal van 25 soorten komen en als zuidelijke luchtstromingen meewerken komen er nog een paar leuke soorten bij.
De gebieden met afwisselende begroeiing en half open terreintjes, met struiken of bos omzoomd, zijn de meest geliefde plekken voor vlinders. Nu de duinen van Voorne steeds verder worden opengelegd/gezaagd ontstaan er steeds meer locaties die voldoen aan de gewenste leefcondities van dagvlinders. Zeker als daar ook de voor de voortplanting gewenste gewassen in de buurt groeien.
Een gebied als de Heveringen voldoet uitstekend aan de vlinderwensen, in dit gebied is dan ook een vlinderroute uitgezet door het Zuid-Hollands Landschap.
Als u nieuwsgierig bent geworden en de duinterreinen op de kop van Voorne wil bezoeken, kies dan wel de juiste periode van het jaar en mooi zonnig weer met weinig wind.
’s Zomers tussen eind mei en eind juni is een ‘vlinderluwe’ periode, er vliegen dan niet veel vlinders, maar eind juni komt het weer op gang.
Voor informatie; coördinator dagvlinder-activiteiten Willem Prins: 06 44988379 of mail naar prinswn@gmail.com.
Nachtvlinders:
Eigenlijk is er weinig verschil tussen dag- en nachtvlinders. Beide hebben dezelfde levenscyclus: ei - rups - pop & imago. Alleen kan bij nachtvlinders zowel het rups-
als het popstadium soms meerdere jaren duren. En …. sommige nachtvlinders
vliegen gewoon overdag, zoals de gamma-uil, of laten zich heel makkelijk opjagen als
je door de begroeiing loopt, zoals sommige spanners. Het aantal soorten
nachtvlinders is wel veel hoger dan het aantal dagvlinders! In Nederland komen meer
dan 2000 soorten nachtvlinders voor, waarvan 900 tot de macro’s behoren en de
overigen tot de micro’s.
Net zoals de indeling op basis van dag- en nachtvlinders is ook de indeling in macro- en micro-nachtvlinders meer praktisch dan wetenschappelijk en niet altijd logisch.
De kleinste macro heeft een voorvleugel van 8 mm, de grootste micro 40 mm.
Voorne behoort voor nachtvlinders tot de soortenrijkste gebieden en een ‘goede nacht’ kan wel zo’n 160 soorten opleveren.
Een goede nacht is bij voorkeur warm, bewolkt en windstil. Volle maan heeft een negatief effect, maar onweer op afstand is ideaal. De meeste nachtvlinders worden pas in de scheme-ring actief. Bosranden en bloemrijke bermen zijn de beste plaatsen, maar verlichte winkelruiten en trappenhuizen leveren soms leuke soorten op. Een sterke lamp, al dan niet voor een wit laken, is dan ook één van de methoden om nachtvlinders te inventariseren. Omdat de meeste soorten bloembezoekers zijn, worden ze ook aangetrokken door zoete, liefst gistende smeersels. Op Voorne wordt op regelmatige basis geïnventariseerd o.a. in de
Stekelhoek (Natuurmonumenten).
Voor activiteiten op gebied van nachtvlinders mail naar f2hperoy@hetnet.nl
Libellen:
Libellen rijkdom:
Het duingebied van Voorne behoort tot één van de rijkste natuurgebieden van Nederland op gebied van flora en fauna. Het gebied is pas tijdens de late Middeleeuwen tot stand gekomen en bestaat uit ‘jonge duinen’, in vergelijking tot andere duinstreken.
Dat er ook veel libellensoorten voorkomen heeft te maken met de vele natte duinvalleien, gevuld met schoon regen- en grondwater en er vindt geen winning van drinkwater plaats. Bovendien is er ook een groot insectenaanbod in het terrein, dat bestaat uit binnenbos, afgewisseld door grote- en kleine open gekapte stukken duin, waarvan een groot aantal duinvalleien met water gevuld staan of op z’n minst zeer vochtig is.
Langs veel van die natte valleien lopen wandelpaden, zodat praktisch alle libellensoorten makkelijk zijn te ontdekken vanaf een pad, eventueel met gebruik van de verrekijker.
Het aantal soorten bij de ‘echte libellen’ (de grotere soorten) ligt rond de 13, plus 5 soorten die sporadisch of niet altijd worden waargenomen, zoals;
zuidelijke glazenmaker, zuidelijke- en zwervende heidelibel, gevlekte witsnuitlibel en vuurlibel. De vroege glazenmaker was tot voor kort afwezig, maar heeft sinds 2010 inmiddels het hele eiland gekolonialiseerd.
Bij de ‘juffers’ (de kleine libellensoorten) is dit rond de 12 soorten plus 2.
De 2 bijzonderheden zijn de zwervende pantserjuffer en de tengere grasjuffer, waarvan de eerste zich al in grote gebieden heeft gevestigd en de tweede heel langzaam vanuit de zuidelijke duinen oprukt.
In 2019 is een nieuwe soort voor Voorne Putten gearriveerd, n.l.; de gaffelwaterjuffer, een juffer dien tot voorkort niet Noordelijk voorkwam dan Walcheren. Waarschijnlijk met de zomerstorm van juni 2019 meegelift. Hoewel het geen makkelijk te determineren soort is hopen we deze nog veel te zien.
Let op! Omdat iedere soort zijn eigen vliegperiode in het jaar heeft, komt men niet op één dag, of zelfs in één week, aan de aantallen die hierboven vermeld staan. Als u wilt weten wat de vliegperiode van een bepaalde soort is, kijk dan op www.vlinderstichting.nl/libellen of raadpleeg een gerenommeerde libellengids.
Inventarisaties:
Op verzoek van de beherende natuurorganisaties worden aangewezen delen van de duinge-bieden en andere delen op Voorne of Goeree geïnventariseerd. Resultaten worden vastgelegd in rapporten en aan de aanvragers aangeboden, deze rapportage wordt o.a. gebruikt voor beheer en subsidiedoeleinden.
Excursies:
Elk jaar wordt getracht 1 a 2 excursies te plannen. Hiervoor verwijzen wij u naar activiteiten.
Monitoring:
Landelijk gezien kunnen, net als bij dagvlinders, trajecten worden uitgezet om libellen te monitoren. Op Voorne-Putten en Goeree-Overflakkee zijn er nog geen KNNV-leden die zich hiermee bezig houden.
Kijk voor meer informatie m.b.t. insectenactiviteiten bij de activiteiten van deze site, of neem contact op met coördinator Jaap van Elst: 06-250 669 84 of mail naar Elst0471@planet.nl
Reageren?: info@voorne.knnv.nl