Jeanette van Zeyl en Margreet Hogeweg
ligging
Tussen de Kromme Zweth en Groeneveld / de Noordlierweg ligt een prachtig stukje natuur. Het bestaat uit drassige weilanden, zeven sloten (gaten in de volksmond) en twee houtsingels. De sloten staan in open verbinding met het boezemwater van de Kromme Zweth en het is daarom buitendijks gebied. Dit stukje land behoorde in de 17e en 18e eeuw bij de Buitenplaats Hofzicht. Er is vrijwel niets veranderd aan het terrein van de Zeven Gaten sinds de beroemde kaart van Krukius van het Hoogheemraadschap Delfland. Het land is nadien in het bezit van boeren gekomen. In 2009 konden de Zeven Gaten met behulp van ''crowd funding'' via de KNNV aangekocht worden door het Zuid-Hollands Landschap.
gebruik
Het is nu verpacht, er grazen af en toe wat koeien en schapen en er wordt gehooid. Naast Hofzicht lag een 2e Buitenplaats: Zwethburgh. Het huidige gebouw stamt uit 1831 en is in gebruik als partycentrum.
Het gebied van de Zeven Gaten is niet toegankelijk, maar het kan vanaf Groeneveld en het fietsdijkje tussen de waterberging en de Kromme Zweth goed worden bekeken.
Aan de zuidwest zijde is in 2014 een vispaaiplaats aangelegd. Het talud is fraai ingezaaid. Ten noordwesten ligt de waterberging van de Wollebrand. Zo is hier een heel mooi stukje natuur ontstaan.
adoptieterrein
In het kader van onze IVN opleiding tot natuurgids hebben Jeanette van Zeyl en ik dit gebied als ons ''adoptieterrein'' bestudeerd, met speciale toestemming van het Zuid Hollands Landschap. Cor Nonhof heeft ons fantastisch geholpen met het inventariseren van de planten.
De plantengroei is bijzonder: veel grote ratelaar en heel veel smalle weegbree, waartussen maar weinig gras. In april was het er wit gespikkeld van de madeliefjes.
We vonden een enkele rietorchis.
De rietkragen waren erg gevarieerd en mooi met bijvoorbeeld veel kalmoes. In het vroege voorjaar bloeiden er sneeuwklokjes op de houtsingels aan de kant van de Zweth, in ontoegankelijk gebied. Wellicht stinsenplanten uit de tijd van de Buitenplaats?
vogels
Het gebied is belangrijk als rust-, foerageer- en broedgebied voor vogels. In de winter hebben we grote aantallen smienten, veel krak- en kuifeenden en ook slobeenden gezien.
In het voorjaar broedden er enkele paartjes kieviten en scholeksters. Veel Canadese en grauwe ganzen die heel veel ganzenpoep produceren. We zagen eenmaal een ijsvogeltje.
klei op veen
In eerste instantie doet het gebied van de Zeven Gaten denken aan veen met veengaten. Dit staat ook op het informatiebord. Onze grondboring toonde echter aan dat er een laag klei, gley en ongerijpte klei ligt van 120 cm. Pas daaronder troffen we veen aan. In het kaartenboek met de bezittingen van het Delftse Barbara klooster uit 1550-53 werd al vermeld dat dit gebied bestond uit ''seer goet cleijlant''.
waterkwaliteit
In het kader van onze cursus deden we ook een onderzoekje naar de waterkwaliteit van de sloten. Deze bleken behoorlijk vervuild, met maar heel weinig waterbeestjes. Een verklaring is mogelijk dat de sloten in directe verbinding met het boezemwater staan. In de zomer bloeiden er veel waterlelies en gele plompen.
rijshout
In een oude akte uit 1565 is sprake van rijshout (vrnl wilgen) in de houtsingels. In de winter lukte het ons om erin door te dringen. Er staan veel elzen en essen, maar hier en daar ook nog grote oude wilgenstobben. Elzen brengen stikstof, goed voor de wilgengroei, in de grond en werden destijds voor dat doel tussen de wilgen geplant. Nu lijken ze zich grotendeels spontaan ontwikkeld te hebben.
vissen
De nieuw aangelegde vispaaiplaats is speciaal bedoeld voor snoeken. Een toename van het aantal snoeken zou de bodemwoelende vissoorten (brasem en karper) moeten doen verminderen en daarmee de helderheid en de kwaliteit van het water verbeteren. In het voorjaar wordt de waterstand verhoogd, zodat de snoeken naar binnen kunnen zwemmen. In de zomer keren de vissen terug naar dieper water en dan wordt het waterpeil weer verlaagd. De paaiplaats is ook een aantrekkelijk gebied voor vogels. Er loopt een dijkje omheen, waarover gewandeld mag worden.
vogels
De waterberging Wollebrand herbergt heel veel vogels: doortrekkers, wintergasten en ook typische zomervogels. We hebben er enorme aantallen grutto's en kieviten gezien. Er broeden onder meer kluten, er scharrelen tureluurs en witgatjes rond en er staan regelmatig een aantal lepelaars. Voor vogelaars altijd de moeite waard.
wandelen en fietsen
Er is een interessant rondje 'Kromme Zweth' te lopen van ca 3.5 km: parkeerplaats langs de Lange Broekweg, waterberging, Zeven Gaten, vispaaiplaats en terug naar de parkeerplaats (zie kaartje). De route op de fiets is mooi: vanaf het eetcafé de Bonte Haas door het nieuw aangelegde recreatie gebied van de Zwethstrook naar de Zeven Gaten, langs de vispaaiplaats en via de waterberging terug, en dan direct langs het water van de Zweth terug naar de Bonte Haas. Al met al een aanwinst voor de omgeving van Delft en het Westland.