Wandeltip: Rottige Meente noordwest – 5 of 6,5 km

Wandeltip: Rottige Meente noordwest – 5 of 6,5 km

Startpunt:
Een aardige route naar het startpunt gaat als volgt. Rijd via Oldemarkt en Ossenzijl rchting Kuinre. Direct na het laatste huis in Ossenzijl rechtsaf, burgemeester Van der Veenweg. Blijf deze weg volgen tot je in Spanga bij de N351 komt. Hier rechtsaf richting Nijetrijne. Je rijdt nu op de Pieter Stuyvesantweg. Na 3 km zie je rechts een bruin bord met het opschrift: “P Start wandelroute”. Enkele meters voorbij dit bord is links van de weg de parkeerplaats. Let op, je rijdt er gemakkelijk voorbij. Daarom ook een adres:
Pieter Stuyvesantweg 134, 8481JA Nijetrijne. De parkeerplaats is naast dit witte huis.
We volgen een deel van de rode paaltjesroute. Wie zin heeft in een lange wandeling kan de gehele rode route van 15 km volgen. Je komt dan ook door het natuurgebied Brandemeer. Zie het informatiebord op de parkeerplaats.
De Rottige Meente is een vogelrijk gebied. Vergeet vooral je verrekijker niet.

Routebeschrijving:
a. Loop langs het informatiebord (1) achter op de parkeerplaats en volg het graspad langs een petgat. Aan het einde linksaf en direct weer rechtsaf. Je loopt door een moerasbos. Na 300m steek je een bruggetje over en loop je over een vlonder. Direct na het vlonderpad linksaf. Na opnieuw 300m bij een paaltje met een rood schild linksaf. Bij wandelknooppunt 99 rechtsaf. Steek de Scheene (2) over en ga aan de overkant rechtsaf. Let op de horsten van pluimzegge aan de oever van de Scheene. Ze zijn hier mooi te zien. Op een driesprong van schelpenpaden moeten we kiezen. Voor de langere route gaan we rechtsaf. Lees dan verder bij b. Voor de kortere route gaan we rechtdoor en na 400m bij wandelknooppunt 85 linksaf. Lees verder bij c.

b. We lopen even verderop weer langs de Scheene en komen uit bij een grote sluis, die de verbinding vormt met de Helomavaart daarachter. Achter het sluiswachtershuis zien we molen De Rietvink (Je kunt er gemakkelijk naartoe lopen.) en nog wat verderweg molen De Reiger (3). Bij de sluis linksaf, wandelroute 93. We passeren een Amerikaanse windmotor die eind 2016 gerestaureerd werd (3). Bij wandelknooppunt 93 linksaf. We volgen nu het oude kerkpad dat achter langs Munnekeburen en Scherpenzeel loopt. Bij wandelknooppunt 85 gaan we rechtdoor.

c. We komen uit bij de kerk van Munnekeburen. Hier bij wandelknooppunt 52 linksaf. We lopen door een gebied waar nieuwe petgaten zijn gegraven. Bij wandelknooppunt 32 rechtsaf. We lopen over een brug en direct via een tweede brug steken we de Scheene weer over. Blijf het pad volgen tot je op de verharde weg uitkomt. Op de ventweg linksaf. Na 400m ben je weer op de parkeerplaats.

1. De Rottige Meente is een onderdeel van de Groote Veenpolder, een polder die omsloten wordt door Tjonger, Linde en Helomavaart. De polder bestaat uit twee delen, namelijk de Grachtkavel en de Scheenekavel. De weg die van Spanga via Scherpenzeel naar Munnekeburen loopt vormt de grens tussen deze delen. De Grachtkavel die ten westen en ten zuiden van deze weg ligt, is een veenweidegebied waar veehouderij de belangrijkste bron van bestaan is. De Scheenekavel ten oosten van genoemde weg wordt tegenwoordig Rottige Meente genoemd en bestaat grotendeels uit natuurgebied. De “meente” is van oudsher een stuk grond dat in gemeenschappelijk gebruik is. Het woord “rottige” betekent dat er sprake is van “veenachtig, moerassig laaggelegen land” dat moeizaam gebruikt kan worden. De Rottige Meente werd dan ook lange tijd voornamelijk gebruikt als hooiland, behalve direct langs de Scheene waar turf gewonnen werd.. Onze wandeling voert door het noordwestelijke deel van de Rottige Meente. Het is een gebied met petgaten en legakkers die hier trekgaten en zetwallen worden genoemd. Een zetwal is in tegenstelling tot een legakker met grond opgehoogd. Verder zien we rietlanden, moerasbos en veenweides.

2. De Scheene. We moeten ons voorstellen dat het gebied tussen Tjonger en Linde rond het jaar 1000 nog grotendeels uit wildernis bestond waar geen of heel weinig mensen woonden. Pas na 1100 vond geleidelijk bewoning plaats in het relatief droge midden tussen de riviertjes. Ontginning vond plaats vanuit het midden naar de rivieren toe. Ergens tussen 1200 en 1400 werd een scheidingssloot of -vaart gegraven vanaf Nijeholtpade tot aan Spanga. Dit is de Scheene, die toen de scheiding vormde tussen twee ontginningsgebieden. Aan de ene kant van de Scheene ontstonden de dorpen Oldetrijne en Nijetrijne en aan de overzijde de dorpen Spanga, Scherpenzeel en Munnekeburen. De Scheene vormde tevens de dorpsgrens. Het veen in deze gebieden was niet van hoge kwaliteit vanwege overstromingen door de Zuiderzee. Daarom begon men ook pas laat met vervening op commerciële basis. Eerder al had vervening plaatsgevonden voor eigen gebruik. Het hoogtepunt van de vervening duurde van 1850 tot 1930. In die periode werd de Scheene druk bevaren door turfschepen, die de turf afvoerden via de Helomavaart. Tegenwoordig vindt vooral recreatievaart plaats.
De bruggetjes over de Scheene zijn draaibruggen. Deze bieden de mogelijkheid  van doorvaart voor hogere schepen. De “hondenhokjes” op de draaibruggen zijn deels gevuld met zand, dat bedoeld is als contragewicht om de brug bij het draaien in evenwicht te houden.

3. Dichtbij de Scheenesluis staat molen De Rietvink en iets verderweg zien we molen De Reiger, toepasselijke namen in dit land van riet en water. Om de Groote Veenpolder droog te houden, werden tussen 1855 en 1879 zes windmolens gebouwd. Over mooie namen brak men zich het hoofd niet, heel prozaïsch kregen ze alleen een nummer. Pas veel later werd molen nummer 1 De Rietvink genoemd en molen nummer 5 De Reiger. De andere vier molens zijn verdwenen. In 2010 werd De Rietvink prachtig gerestaureerd, zelfs zo goed dat hij in geval van nood weer in gebruik genomen kan worden om de Scheenekavel te bemalen. In 2005 kreeg ook De Reiger een herstelbeurt. Die laatste molen wordt gebruikt als recreatiewoning.
In 1921 kwam daar nog een Amerikaanse windmotor bij, een windmolen met een groot aantal schoepen. Deze windmotor werd gebouwd langs de Helomavaart iets ten westen van de Scheenesluis, maar raakte in de loop der jaren in verval waarbij alleen het onderstel nog min of meer intact bleef. Eind 2016 was men bezig de windmotor in oude luister te herstellen. De windroos krijgt een doorsnede van 12 meter.